پیامدهای امنیتی و زیست محیطی استفاده فزاینده از حوضه آبریز سفید رود

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 409

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

IGAC13_071

تاریخ نمایه سازی: 7 خرداد 1398

چکیده مقاله:

هیدروپلیتیک یکی از گرایش های جغرافیای سیاسی است که به مطالعه نقش آب در رفتارهای سیاسی در مقیاس های گوناگون می پردازد. ایران از جمله کشورهای است که به دلیل قرار گرفتن در مناطق خشک و نیمه خشک جهان و پراکنش نامناسب زمانی و مکانی بارش ها با کمبود آب روبرو بوده است. در این میان، حوضه سفید رود با داشتن بزرگ ترین حوضه آبریز شمال غرب کشور که یازده استان در این حوضه قرار گرفته، تامین کننده آب بخشی از استان های کردستان، زنجان، آذربایجان شرقی، اردبیل، قزوین، البرز، تهران و گیلان است و با داشتن توان بالای کشاورزی و گردشگری و نیز در برگرفتن قطب جمعیتی و صنعتی کشور از اهمیت بالایی برخوردار است. این عوامل سبب شده تا نیاز آبی در این حوضه بین آبریزنشینان و دیگر بهره مندان از آن، افزایش یابد. پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که با رشد و گسترش صنعت و سکونتگاه ها و همه عوامل محدودیت زای منابع آبی،تنش های برخاسته از کمبود منابع آبی افزایش خواهد یافت. داده ها و اطلاعات مورد نیاز این پژوهش به روش کتابخانه ای و میدانی گردآوری و به روش تحلیلی توصیفی گردآوری شده است. نتیجه پژوهش نشان داد که رشد - جمعیت و شهرنشینی، رشد صنایع، تغییراقلیم، برداشت بی رویه از آب های سطحی و زیر زمینی و کشاورزی سنتی، از مهم ترین عوامل محدود کننده آب در حوضه یاد شده هستند و تداوم وضعیت موجود به تنش ساکنان این حوضه خواهد انجامید. از این رو، کاهش سرانه آبی سفید رود و تشدید کمبود آب می تواند به تنشهیدروپلیتیک بیانجامد.

نویسندگان

یدالله کریمی پور

استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران

مراد کاویانی راد

دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران

بهرام علی خدائی

دکترای جغرافیای سیاسی از دانشگاه خوارزمی تهران

محمد مهدی خدائی

دانشجوی کارشناسی جغرافیا دانشگاه زنجان