نقش جریان سرمایه در تحولات کالبدی سکونتگاه های روستایی پیراشهری ناحیه روستایی تنکمان در پیرامون کلانشهر کرج

در سالهای اخیر، سکونتگاه های روستایی در جریان دگرگونی های مکانی- فضایی دچار تحولاتی شده اند که شتاب این دگرگونی ها به حدی بوده است که تعداد زیادی از روستاها یا دچار دگرگونی در ساختار و کالبد خود شده اند و یا گاه از طریق پدیده خورندگی و خزش به بدنه این شهرها ملحق شده است. بین مادر شهرها و سکونتگاه های پیرامون جریان های فضایی متفاوتی وجود دارد. این جریانها، بسیاری از تحولات را در روستاها شکل داده اند. اثرات این تحولات در عرصه کالبدی تحت عنوان تحولات فیزیکی- ظاهری مورد توجه بوده که به نوبه خود موجبات دگرگونی های درونی و حتی تحولات اجتماعی ، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی سکونتگاه های روستایی می گردند. هدف تحقیق حاضر روند جریانات فضایی متاثر از تعاملات روستا- شهری و دگرگونی کالبدی– فضایی سکونتگاه های روستایی کرج مجموعه ناحیه روستایی تنکمان (تنکمان شمالی) واقع در پیرامون و حریم کلانشهر کرج است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و داده های مورد نیاز برای تحلیل با استفاده از پرسشنامه گردآوری که روایی آن بصورت صوری و پایایی آن با آلفای کرونباخ 0/80 به تایید شده است. داده ها با بهرهگیری از نرم افزار SPSS و آزمونهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .جامعه آماری تحقیق شامل ده روستا دهستان تنکمان شمالی که در مجموع 11509 نفر جمعیت دارند که جهت تعیین تعداد حجم نمونه( (N=372 با استفاده از فرمول کوکران از بین مردم روستا به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج یافته های تحولات مسکن در ناحیه پژوهش همواره نشان میدهد متغیر افزایش تعداد واحدهای مسکونی با الگوی معماری شهری میانگین 3,68 دارای بیشترین مقدار است که نشان دهنده تغییر در الگوی معماری مساکن روستایی دهستان تنکمان شمالی است که به مانند دیگر مناطق روستایی کشور از این تغییرات برخوردار بوده است. در بین متغیرهای شاخص مسکن تغییر یا حذف فضاهای معیشتی واحدهای مسکونی با میانگین 2,95 کمترین میانگین را به خود اختصاص داده است. میانگین کم این متغیر نشان میدهد که عدم حذف مکانهای معیشتی در محل مکانهای مسکونی همچنان ادامه دارد و این خود نمادی از لحاظ نکردن جنبه های معماری شهری در نواحی روستایی به صورت کامل است.

کلیدواژه ها:

جریان سرمایه ، تحولات کالبدی – فضایی ، سکونتگاه های روستایی ، پیرامون کلانشهر کرج