پهنه بندی سیلآب ناشی از شکست سدها با استفاده از تلفیق مدل هیدرولیکی و سامانه اطلاعات جغرافیایی

سدها سازه هایی هستند که تامین آب مورد نیاز جوامع بشری و فعالیتهای کشاورزی، تولید برق و کنترل سیلآب در طول مسیر رودخانه ها از جمله فواید حاصل از احداث آنها می باشد در مقآبل، شکست سدها که در نتیجه آن حجم قآبل توجهی از جریان ذخیره شده در آن به سمت پایین دست رها شده و موجب پیدایش امواج سیلآبی عظیمی در پایآب می گردد. تلفات جانی و خرآبی های وسیعی را در فعالیتهای زیربنایی و اقتصادی به بار می آورد. از این رو در مرحله طراحی، پیش بینی شکست سد و ارزیآبی خطرات ناشی از آن امری اجتنآب ناپذیر است استفاده از مدلهای هیدرولیکی و تلفیق آن با سامانه اطلاعات جغرافیایی این امکان را فراهم می نماید که تاثیرات ناشی از شکست سد در پایین دست آن شبیه سازی نموده و به عنوان آبزاری قدرتمند در امر تصمیم گیری برای شرایط بحرانی، در اختیار مدیران مربوطه قرار گیرد. در این مقاله شکست سد گلستان 1 و اثرات آن بر روی شهر گنبد واقع در پایین دست آن بررسی شده است. به منظور استخراج اطلاعات هندسی مقاطع عرضی رودخانه گرگانرود برای مدل هیدرولیکی HEC-RAS ، از الحاقیه HEC-GeoRAS در محیط Arcview استفاده شده است با مدلسازی سد گلستان 1 درمحیط نرم افزار HEC-RAS و اعمال نحوه شکست آن، جریان سیلآب در شرایط غیر ماندگار(Unsteady) مدلسازی گردید. پس از شبیه سازی جریان سیلآبی، نتایج آن در زمانهای مختلف به محیط Arcview ارسال و اثرات شکست سد بر روی سیلآب دشت و زمان رسیدن امواج جریان سیلآبی به محدوده شهر گنبد و تاسیسات پایین دست تعیین گردید. این مدل بعنوان آبزاری قوی در پیش بینی خسارات سیلآب برای سازه های هیدرولیکی قآبل استفاده است.

کلیدواژه ها:

شکست سد ، مدل هیدرولیکیHEC-Geo-RAS ، HEC-RAS ، پهنه بندی سیل