شناسایی و تجزیه و تحلیل خطاهای انسانی با استفاده از تکنیک HAZOP Human در یک سایت پروازی

زمینه و هدف: امروزه در بسیاری از محیط های شغلی نظایر صنایع هسته ای، نظامی و شیمیایی بروز یک خطای انسانی می تواند به حادثه ای فاجعه بار منتهی شود که خطای انسانی هرگونه انحراف معنی دار انسان از وظایف از قبل تعیین شده مورد نیاز یا مورد انتظار تعریف می شود. از این رو مطالعه حاضر به منظور شناسایی و تجزیه و تحلیل خطاهای انسانی اپراتورهای یک سایت پروازی انجام شده است. مواد و روش: مطالعه توصیفی- تحلیلی فعلی در سال 1395 و در یک سایت پروازی انجام گردید. در ابتدا از میان 30 وظیفه ی اپراتورها در قسمت نگهداری و خط پرواز این سایت، 7 وظیفه ی پر خطر شناسایی شد و با استفاده از تکنیک Human HAZOP تجزیه و تحلیل و وظایف با ریسک بالا، علل و سطح ریسک وظایف شناسایی گردیدند. نتایج: مطابق یافته ها تعداد 9 خطا شناسایی شده که در رتبه ی اول خطای عملکردی با 44/44%، خطای بررسی با 33/33% و خطای ارتباطی با 22/22% به ترتیب در رتبه ی دوم و سوم قرار دارند. 12 علت بوجود آورنده ی خطا مشخص شد که در میان آن ها بی احتیاطی با 15/78، در رتبه ی دوم حواس پرتی ، عدم رعایت موارد ایمنی، عدم هماهنگی و عدم انجام موارد آموزش داده شده به فرد با 10/52% قرار دارند. پیامد های اقتصادی ناشی از خطاهای انسانی 50% محاسبه شده و نتایج ارزیابی ریسک روشن ساخت، 100 % وظایف مورد بررسی سطح ریسک غیر قابل قبول دارند. نتیجه گیری: با در نظر داشتن انواع خطاهای شناسایی شده و همچنین عوامل موثر بر آن ها بیشترین نوع در راستای کاهش خطای عملکردی پیشنهاد می شود تا با اقدامات اصلاحی لازم نظیر آموزش های کارامد، فرصت رخداد خطای عملکردی از اپراتور گرفته شود. سطح ریسک غیر قابل قبول شناسایی شده نشان دهنده ی وضعیت بحرانی در این سایت پروازی بوده و نیاز به واکنش سریع کنترلی و مدیریتی می باشد.

کلیدواژه ها:

خطای انسانی ، تکنیک Human HAZOP ، سایت پروازی