مطالعه ارگونومیک خطاهای انسانی در یکی از اتاق کنترل های مس سرچشمه با استفاده از روش SHERPA

مقدمه: در بسیاری از محیط های شغلی با وجود فن آوری های حساس و پیچیده، خطاهای انسانی به دلیل منتهی شدن به حوادث ناگوار از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل جهت پیشگیری و محدود ساختن پیامدهای ناشی از خطاهای انسانی، شناسایی و علت یابی آنها لازم است. هدف این مطالعه شناسایی، ارزیابی و ارایه راهکارهای کنترلی برای کاهش خطای انسانی در مس سرچشمه کرمان است. روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی می باشد که در سال 1396 در شرکت مس سرچشمه صورت گرفت. جمع آوری اطلاعات با استفاده از روش مشاهده وظایف و مصاحبه با متخصصین فرآیند و اپراتورهای اتاق کنترل انجام شد که در این مطالعه 7 نفر با 7 پست کاری مختلف در طول یک شیفت کاری مورد بررسی قرار گرفتند و سپس تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی HTA وظایف انجام شد و در نهایت خطاهای انسانی هر یک از وظایف با روش SHERPA شناسایی شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل برگه های کار SHERPA نشان داد که تعداد کل خطای انسانی شناسایی شده در وظایف شغلی مورد مطالعه، 1527 خطا می باشد که از این تعداد، 418 خطا (27/37%) مربوط به تبادل اطلاعات، 357 خطا (23/37%) از نوع بازیابی، تعداد 341 مورد (22/33%) خطای عملکردی، تعداد 312 مورد (20/43%) خطای بازدیدی و تعداد 99 مورد (6/48%) خطای انتخابی بوده است و 79/04 درصد خطاها غیر قابل قبول و 20/95 درصد خطاها، نامطلوب برآورد گردید. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه ن شان داد که روش SHERPA می تواند به عنوان یک روش موثر جهت شناسایی خطاهای انسانی در اتاق کنترل واحدهای حساس صنایع بزرگ مورد استفاده قرار گیرد. بارزترین خطاها مربوط به خطاهای تبادل اطلاعات بوده و برگزاری جلسات، نظارت و بازرسی، آموزش کارکنان، دستورالعمل های کاری و تغییر در برنامه شیفت کاری می تواند در کاهش و کنترل خطاهای انسانی موثر بوده و بایستی در اولویت اصلاحی قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

خطای انسانی ، SHERPA ، اتاق کنترل ، مس سرچشمه