پروبیوتیک ها از دیدگاه ایمنی مواد غذایی

زمینه و هدف: پروبیوتیک ها، میکروارگانیسم هایی (باکتری و مخمر) هستند که به طور زنده در مقادیر کافی دریافت گردیده و اثرات مثبتی بر سلامتی انسان نشان می دهند. طی دو دهه اخیر، میکروارگانیسم های پروبیوتیک (ارتقا دهنده سلامت) در انواع مختلف فراورده های غذایی خصوصا غذاهای تخمیری و نیز داروها به طور فزاینده مورد استفاده قرار می گیرند. این مقاله به مسایل مهم مرتبط با جنبه های ایمنی مواد غذایی حاوی پروبیوتیک ها و معیارهای انتخاب آن ها که با هدف بهبود سلامت عمومی به فراورده های خاصی افزوده می شوند می پردازد. مواد و روش ها: مقالات مرتبط با موضوع مورد مطالعه در دو پایگاه اینترنتی Google scholar و Sciencedirect جست و جو شدند و کارآزمایی های بالینی و مقالات مروری سیستماتیک که اثرات پروبیوتیک ها را از دیدگاه ایمنی مواد غذایی بررسی کرده بودند، وارد مطالعه شدند. نتایج: در روند انتخاب میکروارگانیسم پروبیوتیک، جنبه های مختلفی از جمله ویژگی های ایمنی، عملکردی و تکنولوژیکی باید مورد ارزیابی قرار گیرد. در رابطه با جنبه های ایمنی، منشا میکروارگانیسم (دستگاه گوارش انسان سالم)، غیربیماری زا بودن آن و مقاومت به آنتی بیوتیک ها بسیار حایز اهمیت است. برخی میکروارگانیسم های پروبیوتیک مانند انتروکوکسی علاوه بر حفظ میکروفلور طبیعی روده و تحریک سیستم ایمنی، یک پاتوژن فرصت طلب محسوب می شوند که منجر به بیماری در انسان شده و دارای عوامل مقاوم به آنتی بیوتیک و فاکتورهای ویرولانس می باشند. انتقال ژن می تواند منجر به اکتساب ژن ویرولانس یا مقاومت ضدمیکروبی در باکتری های پروبیوتیک شود. نتیجه گیری: کاربرد باکتری های زنده تحت عنوان پروبیوتیک در غذا و مکمل های غذایی نیازمند ارزیابی ایمنی دقیق است. باکتری مورد استفاده در فراورده های حاوی پروبیوتیک باید کاملا ایمن باشد. گونه هایی که به عنوان پروبیوتیک استفاده می شوند باید از فلور انسانی انتخاب شده و نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاومتی از خود نشان ندهند و نیز از درمان عفونت های نادر پروبیوتیکی جلوگیری نکنند.

کلیدواژه ها:

پروبیوتیک ، ایمنی غذا ، غیربیماری زایی