بررسی تاثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر جو ایمنی محیط کار با استفاده از پرسشنامه نوردیک NOSACQ-50 در یک صنعت فلزکاری

زمینه و هدف: به منظور کاهش آمار حوادث در محیط کاری، ایجاد محیطی امن و در نتیجه کاهش هزینه های مربوطه، افزایش بهره وری و از همه مهمتر حفاظت از نیروی انسانی با استفاده از اقدامات ایمنی مبتنی بر رویکرد پیشگیرانه و واکنشی اولویت دارد. یکی از عوامل مهم برای انجام موثر اقدامات پیشگیرانه، بررسی جو ایمنی و فاکتورهای موثر بر آن می باشد. در مطالعه حاضر به بررسی تاثیر متغیرهای جمعیت شناختی(محدوده سنی، میزان تحصیلات ، سابقه کار و نوع کار) بر سطح جو ایمنی در یک صنعت فلزکاری شهر صنعتی هشتگرد پرداخته شد.روش کار: به منظور سنجش جو ایمنی محیط کار در پژوهش حاضر از پرسشنامه نوردیک NOSACQ-50 استفاده شد که روایایی و پایایی آن در مطالعات مختلف تایید شده است. پرسشنامه نوردیک با نحوه امتیازبندی در مقیاس چهار گزینه ای لیکرت توسط 100 نفر از کارکنان یک صنعت فلزکاری تکمیل گردید. اطلاعات جمعیت شناختی شامل گروه سنی(25-15، 35-26، 45-36 و 55-46 سال)، تحصیلات(دیپلم، کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد)، نوع فعالیت(ستادی، اجرایی) و سابقه کار(1-5، 6-10، 11-15، ≤16 سال) بود. نتایج با استفاده از نرمافزار SPSS-20 و آزمون One Way ANOVA آنالیز شد.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین نمره جو ایمنی در 7 حیطه(بعد مدیریتی: شامل اولویت و توانایی ایمنی، قدرت و ایمنی، قضاوت ایمنی، بعد کارکنان: شامل تعهد ایمنی، اولویت ایمنی و ریسک ناپذیری، ارتباط ایمنی متقابل، یادگیری و اعتماد در توانایی ایمنی، و اعتماد به اثربخش بودن سیستم های ایمنی) به ترتیب 2/60±0/91، 2/64±0/78، 2/66±0/80، 2/0±94/83، 2/0±62/89، 2/0±70/86 و 2/92±0/86 بود. میانگین نمره جو ایمنی در افراد مورد مطالعه، %2/72 به دست آمد که بیشترین میزان آن مربوط به محدوده سنی 36 تا 45 سال، افراد دارای مدرک کاردانی، نوع کار اجرایی و سابقه کار 1 تا 5 سال بود که به ترتیب برابر با 44 ، 38، 84، 39 درصد بود. نتایج آزمون ANOVA نیز نشان داد که اختلاف معناداری (Pvalue 0/001) در سطح جو ایمنی در میان تمامی محدوده های سنی، گروه های تحصیلاتی، گروه های سابقه کاری، و نوع کار وجود دارد.نتیجه گیری: با توجه به نتیجه بدست آمده، نمره جو ایمنی در صنعت مورد مطالعه پایین بود و با افزایش سن، میزان تحصیلات و سابقه کار کارمندان، رابطه معکوس داشت. توصیه می شود به منظور انجام اقدامات ایمنی با رویکرد پیشگیرانه در صنایع مشابه، آموزش های لازم با هدف ارتقای جو ایمنی کارکنان صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

جو ایمنی ، پرسشنامه نوردیک NOSACQ-50 ، صنعت فلزی