تشکیل پرونده شخصیت ضرورتی اجتناب ناپذیر در نظام کیفری ایران

یکی از اهداف نظام کیفری اصلاح و درمان است. نظام کیفری زمانی به این مهم دست پیدا می کند که از شخصیت متهم آگاه بوده و متناسب با آن برنامه ریزی نماید. ضرورت اشراف قاضی به شخصیت متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی،تعیین دقیق مسیولیت کیفری،تعیین مجازات و در فرایند اجرای حکم به چشم می خورد.از نیمه دوم قرن بیستم پرونده شخصیت به عنوان ابزاری برای تجزیه و تحلیل شخصیت مجرم مطرح شد.در کنار پرونده قضایی تشکیل شده وحاوی گزارش متخصصین مختلف پرونده شناسایی شخصیت پزشک،روانپزشک،روانشناس،مددکاراجتماعی و… راجع به ابعاد مختلف شخصیت بزهکار میباشد رویکرد جدید قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری جایی برای تردید در اهمیت و جایگاه پرونده شخصیت در نظام حقوقی ایران باقی نمی گذارد . قانون گذار در مواد 203 و 286 قانون آیین دادرسی کیفری و مواد 63 و 64 آیین نامه سازمان زندان ها در مرحله اجرای مجازات حبس جهت طبقه بندی زندانیان و ماده 4 آیین نامه اجرایی کانون اصلاح و تربیت صراحتا به تشکیل پرونده شخصیت اشاره دارد . از سویی دیگر برخی قوانین از جمله مواد 250،279 و تبصره 2 ماده 513 آیین دادرسی کیفری و مواد 18،64،58،38،46،40 وتبصره 3 ماده 88 قانون مجازات اسلامی و ماده 24 آیین نامه کمیسیون عفو و تخفیف مجازات محکومین ، بدون اشاره به پرونده شخصیت؛ لزوم توجه قضات به شخصیت بزهکاران را مورد توجه قرار داده است. با عنایت به قوانین ذکر شده و با توجه نقش مهم این پرونده در تفرید کیفر ومقدمه بودن آن در استفاده صحیح از نهادهایی همچون تعلیق مجازات،آزادی مشروط،تعویق صدور حکم،مجازاتهای جایگزین حبس و ... لزوم بازنگری در ضرورت تشکیل پرونده شخصیت در سیاست جنایی ایران اجتناب ناپذیر است

کلیدواژه ها:

پرونده شخصیت ، اصلاح و درمان ، بزهکار ، تفرید کیفر