مدیریت یکپارچه بهرهبرداری از سد های مخزنی و تخصیص بهینه آب در شرایط اعمال کم آبیاری با استفاده از الگوریتم بهینهسازی انبوه اجزا

اگرچه کشور ما از لحاظ اقلیمی جزء مناطق نیمه خشک به شمار میآید اما قابلیتهای بالقوهای در مدیریت بهرهبرداری وتوسعه پایدار منابع آب دارد. این امر لزوم بهرهگیری و به خدمت گرفتن روشهای نوین و پیشرفته و به موازات آن انتخاب استراتژیهای مناسب در مدیریت و برنامهریزی بهرهبرداری از منابع آب را ایجاب مینماید. از سوی دیگر به دلیل آن که عمده آب مخازن سدها به مصارف کشاورزی تخصیص مییابد؛ بهینهسازی مصرف آب در این بخش نیز نقش بسزایی در توسعه پایدار منابع آب ایفا میکند. از جمله روشهای کارا در بهینهسازی مصرف آب در بخش کشاورزی میتوان به تکنیک کمآبیاری اشاره کرد. در این روش با صرفه جویی در آب تخصیصی به محصولات، سطح زیر کشت افزایش مییابد و در نتیجه عملکرد کل محصولات و سود خالص بازگشتی افزایش خواهد یافت در مطالعه حاضر، یک مدل بهرهبرداری بهینه از سدهای مخزنی با رویکرد بهینهسازی الگوریتم انبوه اجزاPSO)ارائه میگردد. در مدل پیشنهادی تابعی از نسبت سود به هزینه در بخشهای کشاورزی پایین دست مخزن به عنوان تابع هدف انتخاب میشود و با استفاده از الگوریتم بهینهسازی انبوه اجزا میزان رهاسازی آب از مخزن و تخصیص آن به اراضی کشاورزی بهینه میگردد. نتایج بدست آمده از پیادهسازی مدل پیشنهادی در برنامهریزی بهرهبرداری از سد میزاخانلو و تخصیص آب به باغات زیتون پایین دست آن نشان میدهد که سطح زیر کشت و نسبت سود به هزینهها به طور معنیداری افزایش مییابد. علاوه بر این خسارات ناشی از عدم تأمین آب مورد نیاز در شرایط اعمال کمآبیاری به حداقل ممکن کاهش مییابد

کلیدواژه ها:

سد مخزنی ، مدیریت یکپارچه مخازن ، بهرهبردای بهینه ، کم آبیاری ، الگوریتم بهینهسازی انبوه اجزا