اسکان موقت در مناطق زلزله زده

بشر در طول تاریخ همواره شاهد حوادث مختلف طبیعی و یا غیر طبیعی نظیر زمین لرزه، سیل، طوفان و جنگ بوده است. این حوادث موجب بروز صدمات اجتماعی و اقتصادی در جوامع انسانی می گردد و به کشته شدن بسیاری و بی خانمان شدن بسیاری دیگر می انجامد. ایران نیز همواره با چنین حوادثی مواجه بوده است که از مهم ترین آنها می توان به زمین لرزه اشاره نمود. کشور ایران به دلیل قرارگیری بر روی کمربند جهانی زلزله هیمالیا-آلپ همواره در معرض این سانحه طبیعی قرار دارد. زلزله های طبس، بوئین زهرا، دشت بیاض و فردوس، کرمان، لار، منجیل ، اردبیل، قائنات و بم نمونه هایی از هزاران زلزله ای می باشد که ما را در تاریخ با از دست دادن سرمایه های انسانی و مادی مواجه نموده اند. بر اساس آمارهای ارائه شده خسارات مالی ناشی از پدیده زلزله در جهان هر ساله به صدها میلیون دلار بالغ می شود و مرگ و میر ناشی از آن نیز به بیش از 18 هزار نفر در سال می رسد. تنها در زلزله منجیل آمار کشته شدگان به پنجاه هزار نفر رسید و در زلزله اخیر بم نیز از سی هزار نفر فراتر رفت. یکی از مهم ترین و بارزترین پیامدهای زلزله، ویرانی مناطل مسکونی وب ی خانمان شدن ساکنان آن ها است که تاثیرات مختلفی بر مردم سانحه دیده می گذارد این تاثیرات از یک سو ناشی از عدم وجود مکانی جهت آسایش و استراحت نیز در امان ماندن از شرایط خاص جوی است و از سوی دیگر متاثر از عدم احساس امنیت و کم رنگ نشدن سانحه در نظر بازماندگان، این گونه تاثیرات بر ضرورت تامین مسکون که گام اولیه آن اسکان موقت است صحه می گذارد. آنچه در این مقاله مورد بحث قرار می گیرد تقسیم بندی نگرش های موجود به طراحی و اجرای اسکان موقت در دو قالب صنعتی و بومی است. این دو دسته قالب های فکری را تشریح می کنند که شیوه های ساختاری اسکان موقت را رقم زده و در موقعیت های مختالف با توجه به سیاست گذاری های کلی و نیز بسترهای مختلف جغرافیایی- اجتماعی، مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از هر یک از این دو شیوه درپی دستیابی به اهدافی خاص، و نیز دارای نتایجی معین، و در بر گیرنده محدودیت ها و امکاناتی می باشند که اگاهی یافتن از آنها در انتخاب نوع سیستم و یا در طراحی یک سیستم جدیدمی تواند مورد استفاده متخصصین و دست اندرکاران قرار گیرد.