سازوکار هماهنگی در مدیریت بحران

سیر تحول تاریخ زندگی انسان بر روی کره زمین و فراوانی حوادث غیر مترقبه طبیعی حاکی از آن است که احتمال وقوع اغلب بحران ها ی طبیعی کماکان اجتناب ناپذیر می باشد . شاید بشریت پس از طی همه مراحل پیشرفت،درنهایت هیچگاه قادر به حذف برخی ازآنها نظیر زلزله،آتشفشان و ... نگردد . با وجود این،امکان کاستن و یا حتی حذف آسیب هاوپیامدهای نامطلوب وناگوار ناشی از آنها از طریق پیش بینی ،پیشگیری و سازماندهی مدیریت بحران وجود دارد . در چارچوب این هدف پیش بینی ایجاد سازوکارهما هنگی در مدیریت بحران، یکی از مهمترین و اساسی ترین ( وشایدمنحصربفردترین ) رویکردهای کاهش تاثیرات و پیامدهای ناگوار وزیان بار بحرانهای طبیعی به شمار می آید . سازوکار هماهنگی؛سازوکاریست که مانع از اتلاف زمان،سرمایه و اقدامات انسانی در لحظات و دقایق بحران شده و کارایی و اثربخشی عناصر مدیریت بحران ونیروهای مردمی را در عملیات امداد ونجات وحتی در مقطع پیش از بحران،اسکان موقت وبازسازی افزایش می دهد . با توجه به مساحت زیاد کشور ایران ، تعدد وتنوع حوادث طبیعی ؛ مقابله با این نوع حوادث در این کشور نوعی سازو کار هماهنگی گسترده،کارا و جامع را می طلبد . همچنین با توجه به ویژگی نظام برنامه ریزی و اجرایی مبتنی بر ساختار بخشی کشور؛ایجاد سازوکار هماهنگی مدیریت بحران درآن از پیچیده ترین و بااهمیت نوع سازماندهی به شمارخواهد رفت که همواره مستلزم استمرار مطالعات ، ارزیابی و بازخورند یافته ها ست . اصل هماهنگی در سازوکار مدیریت بحران،درواقع بیان کننده وظیفه مهم وبنیادی کسب همه ترکیبات کار سازمانی جمعی برای نیل به اهداف و وظایف مدیریت بحران است و مراد ار آن عبارت است از؛ مجموعه هایی از سازو کارهای ساختاری و انسانی که برای تسهیل در امر مقابله با بحران ( به منظور کاهش صدمات و زیانهای جانی و مالی ) طراحی وبه کار گرفته می شود . این مقاله یک برداشت تازه از مطالعه ایست که توسط نگارنده در چارچوب طرح ملی آمادگی و کنترل سوانح طبیعی با همکاری برنامه عمران ملل متحد (UNDP) و وزارت کشور در دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران به انجام رسیده است دراین چارجوب نخست، سازوکار هماهنگی مدیریت بحران در وضع موجود بررسی وارزیابی می گردد،سپس با تحلیل ومقایسه گونه های مختلف سازوکار هماهنگی؛پیشنهاداتی ساختاری در جهت ایجاد و یا اصلاح سازوکارهای هماهنگ مدیریت بحران کشور ارائه می شود .

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، حوادث طبیعی ، هماهنگی ، سازماندهی