بررسی تجارب بازسازی روستای توتکابن بعد از زلزله 1369 گیلان و زنجان از دیدگاه توسعه

امروزه یکی از اهداف اصلی ساختار مدیریت بحران، جبران خسارت و بهره برداری از فرصتهای ایجاد شده جهت بهبود اوضاع عملی ساختن برنامه های توسعه به شمار می رود. در این راستا برنامه ریزی های بازسازی پس از وقوع بحران ها، همچون سوانح طبیعی، گاه فرصتی مغتنم در جهت دستیابی به اهداف توسعه در منطقه تلقی می شود. سانحه و توسعه متقابلا با یکدیگر در ارتباط می باشتند. از یک طرف توسعه ممکنست باعث کاهش یا افزایش آسیب پذیری جوالمعه در برابر سانحه گردد و از طرف دیگر سانحه و بازسازی پس از آن می تواند روند توسعه را به تاخیر بیاندازد و یا موقعیت های مناسبی را برای توسعه فراهم آورد. مفهوم توسعه در این تحقیق، نگرشی همه جانبه است که از طرفی ابعاد مختلف توسعه را مورد بررسی قرار می دهد و از طرف دیگر تحقق اهداف توسعه گرا را مستلزم برنامه ای دقیق و دراز مدت، مشتمل بر تمامی مراحل مدیریت بحران می بیند. مقاله حاضر در نظر دارد ضمن بررسی اجمالی مدیریت بازسازی زلزله خردادماه سال 1369 گیلان و زنجان در روستای توتکابن، با استخراج رویکردهای توسعه گرا در مدیریت سانحه به ارزیابی و نتیجه گیری از آنها بپردازد. این تحقیق ضمن ارزیابی نکات مثبت و منفی اقدامات انجام شده در این زمینه، و ارائه تاثیرات برنامه های انجام شده پس از گذشت 15 سال از سانحه، به بررسی روند توسعه در توتکابن و شاخص های مرتبط با آن می پردازد. در ادامه، تحقیق، نقشه گروه های مختلف درگیر در بازسازی جهت انجام برنامه های توسعه گرا و اولویت انجام چنین برنامه هایی را در میان نیازهای سانخه دیدگان مورد بررسی قرار می دهد. تحقیق حاضر در نهایت تاکید دارد که برنامه های توسعه باید با نگاهی همه جانبه و کلی گرا با در نظر داشتن نیازهای اساسی جامعه با توجه به منابع موجود و در نظر داشتن نکات کلیدی در ارتباط با مردم سانحه دیده به انجام برساند. و باید توجه داشت که برنامه های بازسازی ابتدا پاسخگوی نیازهای اساسی سانحه دیدگان باشد، و در مرحله بعد زمینه حل مشکلات دیرینه را فراهم نماید.

کلیدواژه ها:

سانحه ، مدیریت سانحه ، بازسازی ، توسعه ، توتکابن ، زلزله گیلان ، فاجعه