بررسی نقش خشکسالی بر آتش سوزی جنگلهای کشور با استفاده از تصاویر ماهواره ای

به دلیل قرار گرفتن کشور ایران در کمربند خشک کره زمین و ناحیه پرفشار جنب حاره ای ، شاهد نوسانات زیاد در میزان بارش مناطق مختلف و وقوع خشکسالی های ضعیف تا شدید ، در دوره های مختلف در سطح کشور می باشیم. گرچه خشکسالی در همه رژیمهای آب و هوایی کشور با شدت و ضعف روی می دهد اما برخی از مناطق همانند مناطق جنوبی ، شرقی و مرکزی به علت کمی متوسط بارش سالیانه و گستردگی دامنه نوسانات بارندگی دارای آسیب پذیری بیشتر می باشد. خشکسالی یکی از پدیده های آب و هوایی و بخش جدایی ناپذیر تغییرات اقلیمی می باشد. این پدیده ممکن است در هر منطقه ای روی داده و خسارتهای زیادی بر جای گذارد. به همین دلیل تقریبا" هیچ منطقه ای از جهان از خطر وقوع خشکسالی در امان نیست . فراوانی وقوع و گستره تحت تأثیر پدیده خشکسالی نسبت به بلایای طبیعی بیشتر و خسارتهای ناشی از آن نیز وسیعتر است . براین اساس وقوع خشکسالی و پیامد های ناشی از آن در فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی اثرات قابل ملاحظه ای دارد. ویژگیها و اثرات خشکسالیها در رژیمهای مختلف آب و هوایی متفاوت است . در مناطق حساس خشک و نیمه خشک ، کمبود بارندگی اثرات شدیدی بر روی منابع آب می گذارد و در اغلب موارد خشکسالیهای هواشناسی به وقوع خشکسالیهای هیدرولوژیکی منتهی می شوند. خشکسالیها اثرات منفی بسیاری به محیطهای انسانی و اکولوژیکی برجای می گذارد. تأثیرات منفی این پدیده بویژه بر کشاورزی و منابع آب بیشتر می باشد. خشکسالی و اثرات منفی آن به همراه توسعه فعالیتهای انسانی در مناطق خشک و نیمه خشک موجب گسترش بیابان می شود. وقوع خشکسالیها در مناطقی که از نظر اقلیمی خشک می باشند مصیبت بارتر است. در این مناطق که به طور طبیعی دارای محدودیت آب می باشند بروز خشکسالی اثرات منفی بیشتری در پی دارد. یکی از تاثیرات مهم و قابل توجه خشکسالی آماده شدن بستر مناسب جهت ایجاد حریق و آتش سوزی در مناطق جنگلی و مراتع می باشد. استفاده از تصاویرماهواره ای و دا ده های اقلیمی به منظور مونیتورینگ و بررسی روند خشکسالی در کشور این امکان را فراهم می آورد تا ضمن پایش این روند ، مناطق مستعد جهت آتش سوزی را شناسایی و اقدامات لازم جهت مقابله با آن را فراهم آورد. در این تحقیق از تصاویر ماهواره ای ده سال متوالی کشور استفاده و نسبت به بررسی و ارزیابی پوشش های گیاهی با استفاده از شاخصهای موجود در این زمینه اقدام می گردد. سپس مقایسه تطبیقی بین آتش سوزی های اتفاق افتاده طی سالهای مورد مطالعه و پهنه هایی که در آنها خشکسالی رخ داده است بعمل می آید . به منظور استخراج نتایج نهایی از قابلیتهای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) جهت تحلیل مکانی داده ای فوق بهره گرفته شده است.