مدیریت بحران به کمک مکانیابی و طراحی فضاهای عمومی به منظور پدافند غیر عامل محورموضوعی: نقش پدافند غیرعامل و مدیریت بحران

در جهان امروز و در کشورهای در حال توسعه لزوم مطالعه و دقت‌نظر بر موضوع مکانیابی فضاهای عمومی و طراحی آنها به جهت پدافند غیرعامل، ضروری به نظر می‌رسد. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و برای موفق بودن در مسیر توسعه نیازمند چنین رویکردی است. با توجه به منابع غنی طبیعی و موقعیت استراتژیک ایران در خاورمیانه و بررسی تاریخی این سرزمین به این نتیجه می‌رسیم که ایران همواره مورد طمع کشورهای دیگر بوده است. از سوی دیگر برای رسیدن به یک توسعه همه‌جانبه و موفق می‌بایست در استقرار فضاهای عمومی دقت‌نظر نمود چرا که ایران به لحاظ بروز حوادث طبیعی از جمله سیل، زلزله، … جزء مناطق حادثه‌خیز جهان به شمار می‌رود که بر اهمیت موضوع مکانیابی و آمایش سرزمین و استقرار تأکید می‌کند. همواره در هنگام تهدید، کلیه فضاهای عمومی مانند مراکز درمانی، تجاری و... مورد تهاجم قرار می‌گیرند، تجارب هشت سال دفاع مقدس نشان داد که حتی برخلاف مقررات بین‌‌المللی مراکز مسکونی مورد حمله قرار می‌گیرند و تلفات انسانی زیادی را متحمل می‌گردند. فضاهای عمومی که یکی از اهداف همیشگی مورد حمله و دشمنان بوده می‌بایست دارای ویژگی‌هایی باشد که احتمال آسیب‌دیدن و تهدید‌ آن کاسته شده و دارای امنیت نسبی باشد. تولید سلاحهای روز‌افزون و پیشرفته که هر روز در جهان بیش از پیش می‌شود ما را ناگزیر به چنین سمتی می‌برد. با توجه به نگاه دولت و نظام در سالهای بعد از جنگ تحمیلی به امر ساخت و ساز، توسعه صنایع و انجام پروژه‌های مهم عمرانی، لزوم امنیت سایت این پروژه‌ها و انتخاب صحیح مکان آن و تدابیر پدافند غیرعامل در این پروژه‌ها، موضوع اصلی این تحقیق است. فراهم نمودن مقدمات این امر از کارهای ضروری و دارای اولویت هر پروژه مهم است. هدف از مقاله حاضر دستیابی به ویژگیهای آمایش سرزمین، مکانیابی و استقرار فضاهای عمومی و بررسی ویژگی‌های سایت مجموعه‌های شهری و غیرشهری و نیز مباحث معماری به منظور پدافند غیرعامل است به نحوی که بستری مناسب برای اجرای طرح‌های مهم فراهم آید تا توسعه پایدار در سایه امنیت برقرار گردد.