مدیریت بحران های پیچیده و جایگاه هلال احمر در مهار و کنترل آن

وقوع بلایای طبیعی درجهان باتوجه به روند رو به رشد خود نسبت به قرون گذشته از لحاظ تعداد و میزان خسارت، تاثیرات بسیار زیادی را بر سکونتگاههای انسانی می گذارد. بلایای طبیعی در غالب موارد،موجبخسارت شدید مالی و جانی شده و فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی رامختل می کند. از آنجائیکه جلوگیری از بروز این پدیدهها به سبب طبیعت آنها امکان پذیر نمی باشد، تشکیل مدیریتی توانمند و کارآمد تا حد زیادیمی تواند میزان خسارت را کاهش داده و شرایط بحرانی را در کوتاه ترین زمان بسوی شرایط عادی هدایت کند. حوادث غیر مترقبه در تاریخ زندگی بشر همواره نقشی محدودکننده داشته و تاثیرات فراوانی را از خود بجایگذاشته اند. از این رو چگونگی برخورد بابحرآنهای ناشی از وقوع بلایای طبیعی، یکی از اضطرابهای همیشگی جوامع انسانی بوده است. نتایج مطالعات میدانی صورت گرفته در بحرآنهای ناشی از این حوادث نشان می دهدکه یکی از مهمترین عوامل کاهش و یا افزایش میزان خسارت و تعداد تلفات انسانی در هنگام بروز بلایای طبیعی، وجود یا عدم وجود سیستم مدیریت بحران کارآمد می باشد و با توجه به ویژگیهای خاص حوادث وبلایای طبیعی، شناخت و مدیریت اینگونه بحرآنها از حساسیت و پیچیدگی بسیار بالایی برخوردار است بنابراین شناخت اصول و شیوههای صحیح مدیریت بحرآنهای طبیعی درجلوگیری از تبدیل پدیدههای طبیعیبه بحرآنهای اجتماعی اهمیتی حیاتی دارد. میزان حوادث غیر مترقبه در کشور ایران بسیار بالا است ویکی از کشورهای حادثه خیز جهان است، گسترش وتنوع محیط طبیعی ایران سبب شده است که از 41 حادثه طبیعی که در دنیا اتفاق می افتد، 31 مورد در ایران امکان وقوع داشته باشد. اما در این میان سیل و زمین لرزه بیشترین تکرار را دارند، بطوری که هر از چند گاهییکی از این دو بلای طبیعی، بخشی از کشور را در بر می گیرد. طبق آمار و شواهد موجود طی سالهای اخیر حدود 1100 زمین لرزه در 75 کشور رخ داده و بیش از 80 درصد مرگ و میرها در 6 کشور جهان بوده و( ایران با 120 هزار تلفات انسانی، جزء شش کشور بوده و از آمار بالایی برخوردار است. (جهانگیری، 1388نها، نهادها و موسسات Ĥ تجربیات حاصل از وقوع بحران و بلایا در ایران و جهان نشان داده است که هرچند سازمان امدادی و غیر دولتی، آمادگی کافی و لازم برای حضور و اقدام به موقع در صحنههای آسیب ناشی از بلایا وسوانح را دارند اما به دلیل عدم وجود مدیران آموزش دیده و آگاه به علم مدیریت بحران، سبب شده است که در مواجهه با بلایا احساس ضعف و ناتوانی نمایند.مدیریت بحران کارآمد یکی از عوامل موثر در کاهش میزان خسارات و تلفات انسانی در هنگام بروز بلایا و حوادث است. اگر قبل از وقوع بحران آمادگی لازم کسب شود و افراد از آموزش و تمرین کافی برخوردار باشند واز بحرآنهای گذشته نیز تجربه کافی اندوخته باشند، شانس موفقیت بیشتری در اداره بحران وجود دارد. بنابراین لازم است که در سطوح مختلف کشوری، استانی و شهری بر اساس چرخه مدیریت بحران، برنامه ریزی لازمصورت گیرد و با توجه به فراوانی و احتمال وقوع بلایا در هر منطقه، سناریوهای مختلفی تهیه و اجرا شود و با انجام تمرینات منظم و برنامه ریزی شده تجربیات لازم در خصوص چگونگی اداره بحران، در شرایط غیر بحرانی به دست آید و بر اساس نتایج حاصل از تمرینات و آموزشها،آمادگی لازم برای مواجهه اصولی با بحرآنهایاحتمالی کسب گردد. زمانی که حادثه به وقوع می پیوند عملکردمدیریت بحران میتواند میزان تلفات جانی و مالی را به حداقل ممکن برساند و ضایعات را تحت کنترل قرار دهد. در بسیاری از موارد بعد از وقوع حوادث نا هماهنگی هایبسیاری در مراحل مقابله و بازسازی در محل حادثه دیده وجود دارد بطوری که حتی هیچگونه برنامه ریزی برای این موضوع که چه نیازمندی هایی برای محل حادثه دیده در اولویت می باشد وجود ندارد. در حوادثچند ساله اخیر این موضوع به وضوح قابل لمس است که ناشی از عدم مدیریت صحیح بحران در محل مورد نظر می باشد