بررسی کارایی روش های پهنه بندی اقلیمی به منظور مدیریت بحران خشکسالی در مناطق شمال غرب و مرکزی ایران

خشکسالی پدیده ای طبیعی و اجتناب ناپذیر است. با توجه به رخداد مکانی این پدیده، بررسی های منطقه ای می تواند درشناخت و پیش بینی آن بسیار حائز اهمیت باشد. بدین منظور از شاخصهای خشکسالی برای بیان کمی این پدیده استفاده می-گردد. در این تحقیق چهار ویژگی مطرح خشکسالی شدت، مدت، تعداد وقوع و گسترده خشکسالی مورد بررسی قرار گرفته است. برای تعیین وقوع خشکسالی و میزان اثر آن بر نواحی مختلف منطقه مورد مطالعه، شاخصPNPIوMNICHE و NICHE،MDRI،DRI،RAI،MPNPIدر نقاط مختلف منطقه محاسبه شده و پهنه بندی خشکسالی با استفاده از نرم افزارARC GISانجام گرفته است. برای رسیدن به این هدف، آمار مربوط به 32 ایستگاه بارانسنجی و سینوپتیکی که از پراکنش مناسبی در منطقه برخوردارند در یک دوره 30 ساله2010-1981 جمع آوری گردید، بازسازی دادههای مفقود به روش رگرسیون خطی و آزمون همگنی و صحت داده ها نیز به روش ران تست انجام شد. سپس ضرایب شاخص های خشکسالی محاسبه و فراوانی شدت خشکسالی بر اساس هر یک از شاخص ها تعیین شد و سپس توزیع مکانی شاخص های خشکسالی با استفاده از روشهای زمینآماری کریجینگ معمولیOKو زیر مدل های کروی، نمایی، خطی و گوسی و روش عکس فاصلهIDWباتوان 1 تا 5 محاسبه شد و پهنهبندی خشکسالی انجام گرفت. سپس روشهای زمینآماری مختلف بااستفاده از معیارهایMAE و RMSE ارزیابی و باهم مقایسه گردید. نتایج نشان میدهد که روش کریجینگ معمولی(مدل نمایی) مناسبتر از روش عکس فاصلهIDW بوده و از دقت بالاتری بر خوردار است، و لذا پیشنهاد می شود که برای تهیه نقشه خشکسالی منطقه از این روش بهره گرفته شود

کلیدواژه ها:

پهنهبندی خشکسالی ، مدیریت بحران ، روشهای زمین آماری ، ARC GIS