تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر میزان بارش سالانه و رژیم جریان در ایران مطالعه موردی سال آبی 94-93

فشارهای ناشی از افزایش جمعیت جهان، همراه با تأثیرات آلودگی و تغییرات آبوهوایی بسیاری از منابع اصلی تأمین آب مورد نیاز مردم و کشاورزی را با خطر مواجه کرده است. بیش از نیمی از تالابهای جهان ناپدید شدهاند و تغییراتآبوهوایی در گوشهوکنار جهان منجر به تغییر الگوهای اقلیمی و کمبود آب شده است. تغییر اقلیم تغییرات کلی اتمسفر زمین به صورت طبیعی و پریودیک است که در بازه های زمانی بلند مدت اتفاق می افتد. فعالیت های بشری در تغییر و تحولات اتمسفر زمین دخالت دارد و باعث تاثیر بر اقلیم جهانی می شود ، در نهایت تغییر اقلیم به محیط زیست و فعالیت ) های بشری آسیب وارد می کند. )سالاری فنودی و سالاری فنودی، 1331 بنا بر تخمین برنامه جهانی غذا در سازمان ملل متحد دستکم ٠٥1 میلیون نفر در مناطقی زندگی میکنند که سیل و خشکسالی آنها را در مرز انفجار قیمتهای موادغذایی قرار داده است. نگرانی و کنجکاوی افکارعمومی در سالهای اخیر تابه آنجا پیش رفته است که حتی سبک جدیدی از سینما با موضوع بحرانهای زیستمحیطی به وجود آمده است کههسته اصلی فیلمنامههای آن تغییراتی در شرایط اقلیم جهان است که آن را در وضعیتی آخرالزمانی قرار داده است. پدیده گرمشدن زمین و افزایش تولید گازهای گلخانهای مختص به کشور و یک منطقه نیست؛ معضلی است که کل کره خاکی را تهدید میکند. گازهای دیاکسیدکربن و متان بهتدریج یک سپر گرمایی را دور کرهزمین شکل میدهند که از تبادل گرمایی جلوگیری میکند و عملا فرآیند ایزولهکردن تبادل گرما با بیرون ایجاد میشود. زمین گرمتر و خشکترمیشود. کشورهای صنعتی دنیا متعهد به کاهش تولید این گازها هستند؛ در این میان سهم کشورهای درحال توسعه مانند ایران که رتبه هشتم تولید گازهای گلخانهای در دنیا را دارد ، نیز محفوظ است . برهمین اساس شکلگیری اراده و عزم جدی برای کاهش گازهای گلخانهای و اثرات مخرب آن ضروری است. وقتی که حجم جریان آب تولید شده از یک بارش سنگین در بستر رودخانه نگنجد و از آن سرریز کرده و در سیلابدشت رود، جریان پیدا کند، سیلاب رودخانه ای که بخش عمده ای از سیلاب ها را تشکیل می دهد، اتفاق می افتد. اما سیلابها محدود به این نوع نمی شوند و انواع دیگری نیز دارند که می توان به سیلاب های شهری، واریزه ای، ناگهانی، ساحلی و ناشی از عواملی چون ذوب ناگهانی و دور از انتظار یخچال های طبیعی اشاره کرد، که بر جان و مال انسان ها ) اثرات منفی می گذارند.) کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، راهنمای روش های غیرسازهای مدیریت سیلاب، 1333 بر اساس آمارهای مرکز تحقیقات و اپیدمی شناسی بحران، بحران های آبی در سال 2111 که در تاریخ ثبت شده اند، تاکنون بیشترین فراوانی را داشته اند و % ٥٠٫1 از مجموع فجایع سال را تشکیل داده اند. همچنین تعداد قربانیان تقریب ا131 میلیون نفر ، تقریبا 2 برابر مقدار متوسط سالانه در آخر این دهه بود. )افشار فرنیا و عواطفی هویدا ، 1333 ( همچنین طبق گزارش فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمردر سال 2112 حدود 113 میلیون نفر تحت تاثیر سیلاب قرار گرفتند و سیل از نظر جمعیت تحت تاثیر در رتبه اول سوانح قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

تغییرات اقلیمی ، گازهای گلخانهای ، بارش ، خشکسالی ، سیلاب ، سال آبی