ارائه ساختار تحلیل ریسک کفایت تحویل در سامانه اصلی انتقال آب کشاورزی با روش درخت خطا

گستردگی مکانی و ماهوی مشکلات سامانه های انتقال و تحویل آب کشاورزی و محدودیت منابع مالی نگرش تصمیم گیران را از رویکرد واکنش به حوادث به سمت حفظ سیستم در شرایط مطلوب (مدیریت ریسک) سوق داده است. بنابراین شناسایی و تحلیل ریسک سامانه های مذکور ضرورت می یابد. از طرفی مهمترین عامل بحران زا و مورد مناقشه بین آب بران و بهره برداران سامانه تحویل دبی مورد نیاز می باشد که در قالب کفایت تحویل آب مطرح می شود. پژوهش حاضر ساختار منحصر به فردی جهت تحلیل ریسک کفایت تحویل آب در این سامانه ها شامل کانال اصلی آبیاری، ارائه نموده است. برای تحلیل کیفی و کمی سامانه ی مذکور از تکنیک تحلیل ریسک «درخت خطا » که قابلیت گرافیکی و قیاسی دارد، بهره گرفته شده است. با به کارگیری درخت خطا، بحران یا رویداد نامطلوب(رویداد رأس ) «عدم تأمین کفایت تحویل آب» تعیین شد. سپس طی فرآیندی از بالا به پایین عوامل منجر به وقوع آن شامل مخاطرات طبیعی، تهدیدهای انسانی و عملکردی شناسایی و در قالب رویدادهای پایه و میانی در ساختار درخت خطا جای گرفتند. عواملی مانند نقص در طراحی واجرا، مسائل مدیریتی، بهره برداری و نگهداری نادرست و بازرسی روزانه نادقیق خطرات عملکردی سامانه هستند. اما خشکسالی از جمله تهدیدات طبیعی قلمداد می شود. در این ساختار برای مشخص نمودن رابطه ی بین رویدادهای مذکور از دروازه های منطقی اجتماع و اشتراک استفاده شده است. این دروازه ها پس از تعیین احتمال وقوع رویدادهای پایه با معادلات جبر بولی حل شده و برای تعیین احتمال شکست رویداد رأس به کار خواهند رفت. سپس تحلیل ریسک سامانه بصورت کمی وکیفی انجام می شود. در واقع با توجه به عدم وجود یک ساختار جامع در تحلیل ریسک خطرات مرتبط با شبکه های آبیاری، به عنوان زیرساخت مهم کشاورزی فاریاب، همچنین کاربردهای متنوع روش درخت خطا در تحلیل ریسک سایر سیستم ها ارائه این چارچوب برای اولین بار در شبکه های آبیاری کمک شایانی به بهبود مدیریت ریسک در این شبکه ها خواهد نمود.

کلیدواژه ها:

شبکه آبیاری ، کفایت تحویل و توزیع ، تحلیل ریسک ، مدیریت ریسک ، درخت خطا