مدیریت بحران،تثبیت ماسه و شن های روان مطالعه موردی : کنترل منابع تولید ریزگردها با تثبیت ماسه و شن های رواندر استان خوزستان

با توجه به هجوم ریزگردها، به استانهای غربی و جنوب غربی ایران وبوجود آمدنمشکلات عدیده برای شهروندان و همینطورگسترش این مشکلات تا استانهای مرکزی لازم بود،که بلافاصله با مدیریت شرایط بحرانی، طرح موثری با در نظرگرفتن اهداف بلند مدت و با اطمینان از نتیجه حاصله، اجرا شود. بعبارت دیگر با اجرای کار، نتیجه برای دینفعان و مردم باید ملموس و قابل درک باشد. ریز گردها دارایمنابع تولید متفاوت داخلی و خارجی هستند، که یکی از این منابع، ماسه ها و شنهای روان هستند که با تثبیت آنها انتظار می رود، قسمت اعظمی از مشکلات حل و فصل شود.با بررسی های انجام شده و در نظر گرفتن امکان تهیه مصالح و توانایی پیمانکاران و ادوات لازم، امکان حفاظ مناطق اصلاح شده، رشد پوشش گیاهی، عدم بازگشت شرایط فعلی و نتیجه گیری سریع،انتخابها محدود به دو گزینه استفاده از سوپر جاذب ها یا نانوپلیمرهایی مثل CBR+4 و روش ستنی مالچ پاشی گردید. علیرغم نتایج بهتر در تثبیت خاکهای پایه رسی،خودترمیم بودن همچنین تاثیر بهتر در جذب آب و کمک به رشد و نمو گیاهان با استفاده از سوپر جاذب CBR+4، لیکن به دلیل عدم امکان مهیا کردن شرایط اولیه اجرایی کردن پروژه با CBR+4 و همچنین امکان تهیه راحت تر مالچ، آشنایی پیمانکاران با شیوه مالچ پاشی و تهیه ماشین آلات مربوطه، این روش برای مساحت 3500هزار هکتار بعنوان تعهد وزارت نفت انتخاب شد، با این تفاوت که شرایط کشت نهال و تقویت پوشش گیاهی با در نظر گرفتن شرایط بارش، ذخیره رطوبت در زیر مالچ ها و نگهداری از مناطق مالچ پاشی شده نیز در این دوره لحاظ گردید. بدون پوشش گیاهی زیرساختی که بتوانداز بستر پوششهای گیاهی دایمی و موثرتر شود این طرح به اهداف خود نمی رسید. لذا برای این منظور از نهالهای کهور پاکستانی استفاده شد که بتوانند تثبیت اولیه را انجام داده و محیط را برای ایجاد تنوع گونه های گیاهی در سالهای آینده فراهم آورد. این طرح بصورت ضربتی در مدت حدود دو سالانجام می شود. اهداف اصلی این طرح، بهبود دائمی وضعیت ریزگردها، جلوگیری تولید مجددماسه و شنهای روان، ترمیم پوشش گیاهی منطقه و در بلند مدت تنوع بخشیدن به گونه های گیاهی، حفظ زیست بوم مناطق، تقویت خاک،کمک به بازگشت گونه های حیوانی و کمک به صنعت دامدارای سکنه بومی می باشد، که با پیشرفت فیزیکی مطلوب پروژه، اهداف کوتاه مدت در نظر گرفته شده، در صورت موافقت شرایط جوی قابل دست یابی است.

کلیدواژه ها:

تثبیت خاک ، ریزگردها ، مالچ ، نانوپلیمر ، مدیریت بحران