مروری بر دوراهی های اخلاقی در مدیریت و سازمان

مفهوم اخلاق از دیرباز با مفاهیمی همچون فرهنگ ، سیاست ، حقوق ، وجدان ، ارزش ، اراده و اختیار ، باور و جهان بینی در ارتباط و همزاد بوده است .عالمان اخلاق معانی اصطلاحی گوناگونی برای اخلاق یرشمرده اند . اخلاق ، جمع خلق وخلق است که در لغت به معنای سرشت ، عادت و خویی که در نفس انسان رسوخ ، و پایدار شده ، به کار رفته است . این معنا هم شامل سجایای پسندیده و هم خوی های ناپسند را در بر می گیرد .سازمان ها در ده ه های اخیر بطور نسبی به نقش راهبردی اخلاق در فضیلت گرایی و موفقیت سازمانی پی برده اند ، گرایش به اخلاق حرفه ای در سازمان سبب اعتماد اصیل ، ژرف و فراگیر و پایدار فرهنگ سازمانی می شود ، مدیران هر سازمان یا موسسه ، سهم مهمی در انجام تعهدات اخلاقی را به عهده دارند و مسئول مستقیم وضعیت رفتاری و هنجاری اخلاقی در فرهنگ سازمانی هستند و داشتن دغدغه اخلاق و برخورداری از تخلق فردی و شغلی بعنوان محوری ترین نقش برهمه مسئولیتهای مدیران مقدم است ، بنابراین سلامت اداری ، رفتاری و مالی سه توقع طبیعی و مهم هستند که کلیه ذینفعان هر سازمان از مدیران آن انتظار دارند .ادیان الهی ، سنت ها و مکاتب اخلاقی نیز بر چنین مسئولیت پذیری مدیر تاکید دارند . تامل در شاخص گزینش پیامبر گرامی اسلام(ص) اهمیت تخلق مدیران و رهبران را نشان می دهد .در این مطالعه سعی شده اهمیت مسئولیت اخلاق حرفه ای مدیران ، ارتباط اخلاق با مفاهیم فلسفی وثارآ مترتب بر رفتار اخلاقی مدیران مورد توجه قرار گیرند ، اشاره به اخلاق ورزی مدیر در زندگی شخصی و شغلی ، اخلاق سازی آرمان و اهداف سازمان ، نظام مند کردن امور در حرفه ، مواجهه روشمند با معضلات اخلاقی ، وقوف بر تبعات اخلاقی تصمیم ها ، ارزیابی مستمر عملکرد اخلاقی ، آموزش ، ترویج و تبلیغ اقدامات اخلاقی ، تدوین و تصویب و اعلام سند اخلاقی مجموعه سازمانی از جمله مهمترین وظایف اخلاقی مدیران هستند . همچنین برای جامعیت بحث ، به مکاتب اخلاقی مرسوم در جهان و ارتباط موضوع امانت داری در فقه دینی با رویکردهای پذیرش مسئولیت های مدیریتی اشاره کوتاه شده است .ذکر موارد متعددی از تعارضات و دوراهی های مطرح اخلاقی در سازمانها ، که برای پاسخ به هر کدام از آنها انجام مطالعه عمیقی را می طلبد ، بی مناسبت نبود .اشاره به نتایج برخی مطالعات مرتبط و در حوزه فرهنگ و ارائه چند پسشنهاد در خاتمه مقاله برای آگاهی علاقمندان به اینگونه مباحث بویژه در رشته های مدیریت فرهنگی شاید مفید باشد