هزینه یابی برمبنای فعالیت جهت بودجه ریزی عملیاتی در دستگاههای فرهنگی

ضرورت ایجاد سیستمهای کنترلی و برنامه ریزی در مدیریت علمی، منجر به پیدایش روشهای بودجه بندی تخصصی و هدفمند شده و طی سالیان متعدد این نظام به تکامل رسیده است. نظام بودجه ریزی عملیاتی به منظور اصلاح مدیریت سازمانهای دولتی پایه ریزی شده و از ویژگی های ذیل برخوردار است: 1.تمرکز بر نتایج، 2. انعطاف پذیری 3. افزایش اثربخشی و کارایی برنامه ها و فعالیتها 4. بهبود نظارت و کنترل در برنامه ها 5. قدرت پاسخگویی به نیازهای گوناگون اطلاعاتی مدیران و در نتیجه سهولت و دقت در تصمیم گیری آنها. بودجه ریزی برمبنای عملکرد امروزه در اغلب کشورهای جهان اجرا شده و برخی از سازمانهای بزرگ و دولتهای پیشرو با استفاده از ابزار بودجه ریزی عملیاتی به سمت بودجه ریزی استراتژی گام برداشته اند. در سالهای اخیر عمده ترین روش جهت تدوین بودجه تخصیص منابع متناسب با انتظارات مدیران بود و عامل چانه زنی برای دریافت منابع بیشتر نقش اصلی را ایفا می کرد اما ضروریات غیرقابل اجتناب در نظام بودجه ریزی نوین ایجاد می کند با پایه ریزی نظام بودجه ریزی عملیاتی، میان خروجی دستگاه ها و ماموریت و وظایف آنها ارتباط روشنی برقرار شود. در این نظام خروجی ها در قالب شاخص های قابل اندازه گیری تعریف شده و اولویت بندی فعالیتهای قابل سنجش آسانتر می گردد نهایتا منابع به سوی نیازهای واقعی و اولویت دار سازمانها تخصیص می یابند. روشهای پیشنهادی برای استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی در ایران بخصوص سازمان ها و نهادهای فرهنگی و خدماتی که محصولات و ستادهای آنها ملموس نیست بسیار مشکل و در برخی موارد از نظر متولیان امر غیرممکن به نظر می رسد. از دلایل مهم این امر عدم توانایی در هزینه یابی فعالیتها یا به عبارت بهتر عدم استفاده از سیستم حسابداری تعهدی و حسابداری بهای تمام شده در این سازمانها است. این مقاله بر آن است راهکارهایی اجرایی جهت هزینه یابی برمبنای فعالیت، منطبق با موازین بودجه ریزی عملیاتی و شرایط دستگاههای فرهنگی، پیشنهاد نماید.

کلیدواژه ها:

هزینه یابی ، معیار ، بودجه ریزی ، دستگاههای فرهنگی