نقش آموزش در عوامل و فرایندهای مانع و پیشبرنده توسعه فرهنگی در ایران وافغانستان

با توجه به اهمیت نقش آموزش و فرهنگ در توسعه هر جامعه، هدف از انجام این پژوهش تعیین موانع و عوامل فرهنگی مانع یا مشوق توسعه در ایران و افغانستان و نقش آموزش در این فرایند است . این ویژگیهای فرهنگی با توجه به نتایج روش تحقیق کمی دلفی و پیمایشی در مردم استان کرمان و روش تحقیق فراتحلیل کیفی مطالعات افغانستان انجام شده است. سوالات پرسشنامه و محورهای مفهومی مربوط به عوامل و موانع توسعه فرهنگی با استفاده از نظریه نوسازی و تحقیقات انجام شده طراحی گردید. بررسی شاخصهای توسعه از دیدگاه کارشناسان حاکی از آن است عوامل مهمی که به رشد و پیشرفت یک جامعه کمک میکند نظیر روحیه قوی، خودباوری فرهنگی، عدم تعصب فکری، تمایل به نوآوری و یادگیری، میل به پیشرفت، کار گروهی، فرهنگ کار، وقت شناسی، عام گرایی، رفتارهای مناسب اجتماعی در ترافیک و محیط زیست، ریسکپذیری، سنت گرایی، عدم دنیاگرایی و آینده نگری در مردم استان کرمان در سطح پایین و نامطلوبی قرار دارد. اما عوامل فرهنگی نظیر همکاری، ارزش دادن به علم از سطح بالا و مطلوبی برخوردار است . تحلیلهای انجام شده بر روی مطالعات پیشین افغانستان حاکی از آن است که حداقل شش مانع و عامل فرهنگی اصلی در روند توسعه فرهنگی افغانستان دخیل هستند که عبارتند از: بیسوادی و نظام آموزشی ضعیف، مقاومت در برابر عناصر سازنده مدرنیته، تضاد فرهنگی، ضعف سرمایه اجتماعی، سلطه قالبهای کلیشهای جنسیتی و روحیه انگیزشی و فرهنگی منجمد. این عوامل در ارتباط با یکدیگر وضعیت فرهنگی بازدارنده توسعه در ایران و افغانستان را به نمایش میکشد بعلاوه اینکه نظام آموزشی و بیسوادی در ایجاد موانع دیگر فرهنگی نقش مهمی بازی میکند. یکی از عوامل مهم کاهش شاخص های فرهنگی و به تبع آن فرایند توسعه در ایران و افغانستان ضعف نظام آموزشی، بیسوادی و کمبود آگاهی مردم این جوامع است.

کلیدواژه ها:

توسعه ، موانع فرهنگی ، آموزش ، ایران ، افغانستان