بررسی مقایسه ای سیاست خارجی ایران و افغانستان در قبال آمریکا (2013-2001)

سیاست خارجی مقایسهای در مطالعه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران هر چند در بخش مقایسه ادوار مختلف سیاست خارجی این کشور بخصوص مقایسه روسای جمهور مختلف تا حدی صورت گرفته اما مقایسه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با دیگر کشورها اعم ازکشورهای بسیار شبیه یا بسیار متفاوت، توسعه نیافته است. از این رو همان گونه که در بخش سابقه تحقیق اشاره خواهیم کرد به نظر می رسد گسترش مطالعات مقایسه ای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با دیگر کشورها بتواند منجر به توسعه مطالعات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و نظریه پردازی در این حوزه گردد. افزون بر این مطالعات مقایسه ای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورها می تواند تصور مطرح شده در ادبیات موجود مبنی بر استثناء بودن آن را نیز تعدیل کند. در این مقاله به مقایسه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و افغانستان در قبال ایالات متحده آمریکا پس از 2001 می پردازیم. سوال اصلی این است که به رغم شباهتهای تاریخی-فرهنگی، دینی - مذهبی، ژئوپلتیکی و سیاسی ایران و افغانستان چرا این دو کشور سیاست خارجی متفاوت در مقابل آمریکا اتخاذ کرده اند به عبارت دیگر، به رغم شباهتهای تاریخی- فرهنگی، سیاسی و جغرافیایی میان ایران و افغانستان چه عامل یا عواملی موجب تفاوت رویکرد سیاست خارجی آنها در قبال ایالات متحده آمریکا در یک و نیم ده ه اخیر بوده است فرضیه این مقاله این است که عامل ساختار نظام بین الملل از یکسو و شخصیت رهبران سیاسی-اجرایی دو کشور ایران و افغانستان از سوی دیگر، بیشترین تاثیر را در تفاوت رویکرد سیاست خارجی آنها در قبال ایالات متحده آمریکا داشته است. برای بررسی فرضیه از نظریه تلفیقی جیمز روزنا استفاده می شود.

کلیدواژه ها:

سیاست خارجی ، ایران ، افغانستان ، آمریکا ، شخصیت رهبران ، ساختار نظام بین المل