بررسی نقش مشارکت شهروندی در احیای شهرسازی ایرانی-اسلامی

معماری و شهرسازی همانند بسیاری از فنون، هنرها و بدایعی که در جامعه بشری رخ می نمایند، بر مبنای اصول و ارزشهایی شکل گرفته اند که این اصول و ارزشها نیز به نوبه خود منبعث از طرز تفکر و ارزشهای فرهنگی حاکم بر جامعه بوده و در عین حال از شرایط اقلیمی و محیطی، شرایط اقتصادی، از مقولات سیاسی و ... متأثر می باشند. فقدان اصول و معیارهایی برآمده از فرهنگ و جهان بینی ایرانی و اسلامی در مقوله معماری و شهرسازی معاصر ایران، معضلات و مشکلاتی را در ای زمینه به همراه آورده است. با توجه به این امر که همیشه تفکرات و جهان بینی افراد بر زندگی آنها تاثیر گذار می باشد و آرامش انسان در گرو هماهنگ بودن با جهان بینی و ایدئولوژی خود می باشد. لزوم حکمفرمایی ارزش های شهرسازی و معماری اسلامی ایرانی امری حیاتی محسوب می گردد. همچنین مصنوعات هر جامعه باید مبتنی بر فرهنگ آن جامعه باشد تا بتواند حافظ هویت و ریشه جامعه گردد؛ پس در شهرسازی و معماری ایران، باید هم ارزش های اسلامی و هم فرهنگ اصیل ایرانی، استفاده شود تا هم سبب افزایش مقبولیت عامه گردد و هم از مشکلاتی که گریبانگیر شهرهای کنونی است بکاهد. وجه به عناصر و کیفیت های موجود در شهر و شهرسازی در دوران های مختلف تاریخی بر اساس اهداف و خواسته های ساکنین شهرها متفاوت بوده است اما آنچه که در تمامی دوران ها مشترک بوده، حضور مردم و وجود روابط اجتماعی حاکم بر آنها است که مهمترین اصل در پویایی فضاهای شهری به حساب می آید. مشارکت شهروندان در فرایند احیاء شهرسازی ایرانی- اسلامی می تواند تاثیرات گوناگونی از جمله در افزایش انسجام اجتماعی، کاهش آسیب ها و تنشهای ناشی از زندگی شهری و افزایش رضایت شهروندان ایفا نماید. این پژوهش کوششی است جهت بررسی نقش و جایگاه مشارکت مردمی در احیاء شهرسازی ایرانی- اسلامی؛ و در آن به مباحثی نظیر: نظریات شهرسازی مشارکتی، ابعاد و سطوح گوناگون مشارکت شهروندی و عملیاتی نمودن آن در احیاء فرهنگ شهرسازی ایرانی- اسلامی، ریشه یابی موانع تحقق مشارکت شهروندان در احیاء شهرسازی ایرانی- اسلامی و راهکارهای عملی جهت افزایش مشارکت شهروندان پرداخته می شود.

کلیدواژه ها:

شهرسازی ایرانی- اسلامی ، مشارکت شهروندی ، احیاء باززنده سازی ، موانع و ضرورت ها