ارزیابی تاثیر استرس شغلی بر حوادث شغلی در یک صنعت خودروسازی

مقدمه: در سالیان اخیر روند رو به رشد صنایع خودروسازی در ایران باعث شده است که این صنعت بعنوان یکی از کانون های قابل توجه حادثه آفرین در کشور تبدیل شود. از میان عوامل موثر در حادثه، استرس شغلی به عنوان یک فاکتور تاثیرگذار محسوب می شود. هدف اصلی این مطالعه ارزیابی تاثیر میزان استرسهای شغلی بر روی نرخهای حادثه بود. مواد و روشها: پس از انجام یک مطالعه پایلوت کل حجم نمونه 195 نفر ( مرد ) در 12 گروه شغلی تعیین گردید. شیوه انتخاب افراد کاملاً تصادفی بود. به منظور مطالعه ارتباط بین استرس شغلی و حوادث، استرس شغلی در گروههای شغلی تحت مطالعه توسط پرسشنامه استرس شغلی استاندارد شده اندازه گیری شد. در بخش حوادث نیز به محاسبه شاخصهای تحلیلی حوادث ( ضریب تکرار حادثه، ضریب شدت حادثه و شاخص تکرار- شدت حادثه ) با توجه به آمار حوادث ثبت شده در شرکت به تفکیک گروههای شغلی پرداخته شد. همچنین مشخصات دموگرافیکی کارکنان از طریق تنظیم پرسشنامه ای جداگانه جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده با و آزمونهای مربوطه صورت گرفت. Spss استفاده از نرم افزار آماری نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که 88 % از جامعه مورد بررسی دچار استرس شغلی بالا می باشند. به طور کلی از بین 20 عامل استرس زای اندازه گیری شده از طریق پرسشنامه، شرایط فیزیکی محیط کار، ریتم کار و شرایط ارگونومیکی محیط کار بیشترین سهم از سطح استرس شغلی موجود در سازمان را به خود اختصاص دادند. در این میان صافکاران با میانگین نمره 182 بیشترین استرس شغلی و اپراتورها با 6 / 150 کمترین استرس شغلی را دارا بودند. آزمونهای آماری ارتباط معنی داری بین استرس با نوع فرآیند،نوع شغل و محل کار نشان داد. ضمن آنکه ارتباط معنی داری بین میزان استرس و سابقه حوادث در افراد و نمره میانگین استرس با شاخصهای تحلیلی محاسبه شده حوادث در گروههای شغلی تحت مطالعه وجود داشت( P-value<0/05) آزمون رگرسیون لجستیک هم نشان داد که افزایش یک نمره ای استرس شغلی باعث دو برابر شدن میزان بروز حوادث احتمالی خواهد شد. نتیجه گیری: نظر به هزینه های بالای حوادث شغلی، کنترل سطح استرس بعنوان یک عامل کنترل نرخ حوادث یک ضرورت می باشد. این امر مستلزم سرمایه گذاری و اجرای یک برنامه جامع مدیریت کنترل استرس می باشد. همزمان بکارگیری اصول ایمنی مبتنی بر رفتار با تأکید بر نهادینه کردن اصول فرهنگ ایمنی در تمام سطوح سازمانی از پیشنهادات دیگر این مطالعه است.

کلیدواژه ها:

استرس شغلی ، گروه شغلی ، حوادث شغلی