بررسی زیبایی شناسی هندسه باغ های دوران صفوی با محوریت تفکر شیعه (نمونه موردی باغ دولت آباد)

عصر صفوی را بدون شک باید از درخشان ترین دوره های تاریخ معماری و شهرسازی ایران دانست. لذا شایسته است از زوایای گوناگون، عواملی که در شکوفایی آن دخیل بوده اند مورد بررسی و پژوهش قرار گیرد. مکتب اصفهان و آموزه هایش متاثر از حکمت عقلی شیعی شکل گرفت و از مهم ترین و موثرترین عواملی بود که باعث تشخص و پیشرفت هنر و معماری دوره صفوی نسبت به دیگر دوره ها شد. به واقع شیعه در دوره صفوی با حاکمتی شاهان صفوی و رسمی شدن مذهب تشعی، از وضعتی پیشین خود رهایی یافت و در ایران از اقلتی به اکثرتی تبدیل شد و در ابعاد گوناگون زندگی بویژه زندگی شهری ایرانیان تاثیر گذاشت . این مقاله در بخش نخست به بررسی باغ سازی ایرانی اسلامی در دوره صفویه، با تاکید بر مطالعه عناصر اصلی سازنده و تقش آن ها در تعریف هویت کالبدی باغ، می پردازد. در ادامه، باغ دولت یزد به عنوان معروف ترین و باشکوه ترین باغ شهر ساخته شده در عصر صفوی انتخاب و چگونگی استفاده از عناصر اصلی و نحوه منظرسازی باغ ایرانی در تعریف استخوان بندی و منظر این شهر مورد مطالعه قرار میگیرد. هدف این مقاله، بررسی ارتباط میان باورهای مذهبی شیعی و شکل گیری و ظهور ایده باغ شهر توسط صفویان در آن دوره است. برای این منظور، از روش تحقیق تحلیلی توصیفی استفاده شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش کیفی و استنباطی است. در گردآوری مطالب از روش کتابخانه ای استفاده شده است. نتایج حاصل از این مقاله نشان دهنده ارتباط میان ایده باغ شهر ایرانی در عصر صفوی با الگوی باغ ایرانی و جایگاه باورهای دینی اسلامی و شیعی در شکل گیری آن است. در تحقیق پیش رو، ابتدا باغ ایرانی و اجزاء سازنده منظر آن را می شناسیم. سپس با استفاده از روش توصیف و تحلیل ، این اجزا را در باغ ساخته شده در زمان صفویان توصیف و بررسی نموده و سپس به تحلیل یافته ها می پردازیم با این هدف که اسلوب منظرسازی باغ ها در دوره صفویه را شناسایی نموده و به تاثیر آن بر باغ سازی ایرانی دست یابیم.

کلیدواژه ها:

باغ ایرانی ، هندسه ، شیعه ، دوره صفویه