بررسی رابطه دبی آب و دبی رسوب با استفاده از آمار طولانی مدت یستگاههای هیدرومتری (مطالعه موردی: رودخانه های چالوس و هریجان در استان مازندران)

روابط دبی آب و دبی رسوب بار معلق جهت محاسبه بار رسوبی در رودخانه و مخا زن سدها، مباحث هیدرولیک جریان آب و رسوب، مدلهای ریاضی و مورفولوژی استفاده می شوند . بالا بردن دقت این روابط می تواند در بهبود شبیه سازی پدیده های انتقال رسوب مؤثر باشد. در این تحقیق به منظور بررسی رابطه دبی آب و دبی رسوب در حوزه آبخیز چالوس رود ابتدا اقدام به آزمون همگنی داده ها با استفاده از روش اسمیرنف -کلموگروف گردید ،پس از اطمینان از صحت و همگن بودن داده ها با استفاده از آمار دبی جریان و دبی رسوب معلق 42 ساله و 25 ساله در رودخانه های چالوس و هریجان که به صورت همزمان در برخی از از روزهای سال اندازه گیری شده اند اقدام به ایجاد روابط رگرسیونی بین دبی آب و دبی رسوب گردید . حوزه آبخیز چالوس با وسعتی برابر با 163 هزار ه ک تار از شمال به حوزه دریای خزر و از جنوب به آبخیز و زیرحوز ه های رودخانه کرج و آزا د بر، از غرب به طالقان رود و از شرق به رودخانه های هراز مربوط می شود. حداکثر ارتفاع این حوزه 4260 متر وحداقل 158 متر از سطح دریا ارتفاع دارد . میانگین بارندگی حدود 564/4 میلیمتر محاسبه شده است از نظر آب هوایی دارای اقلیمهای مختلف است لیکن عمده ترین اقلیم حاکم بر منطقه نیمه مرطوب سرد تا مرطوب سرد و در بعضی نقاط پست، نیم ه خشک سرد نیز شناسایی شده اس ت . نتایج نشان داده که در همه مدل های مورد بررسی و در هر دو رودخانه مورد مطالعه رابطه رگرسیونی بین دبی آب و دبی رسوبیک تابع چند جمله ای می باشد که با توجه به جدول معنی دار بودن ضریب همبستگی، ضرائب همبستگی همه این روابط در سطح 5 درصد قابل قبول است و این روابط، روابط قابل اعتمادی برای بیان رسوبدهی رودخانه های مورد مطالعه می باشند.

کلیدواژه ها:

دبی آب و رسوب ، رابطه رگرسیونی ، حوزه آبخیز چالوس رود ، استان مازندران