شناخت عوامل مورفوژئولوژیک، منشایابی و چگونگی پراکنش ماسه(مطالعه موردی: ارگ بلند کاشان)

فرسایش بادی فرایندی است که در آن کنش، حمل و رسوبگذاری ذرات توسط باد انجام می شود و شناخت مناطق برداشت رسوبات بادی از اصول اولیه کنترل و مبارزه با فرسایش بادی محسوب می گردد. در این تحقیق با تفسیر عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای و عملیات میدانی در ارگ بلند کاشان، مناطق برداشت شناسایی و تفکیک گردید. یافته های حاصل از تحلیل داده های بادسنجی حاکی از این بود که جهت نهایی حمل ماسه در دشت کاشان از جنوب غربی و غرب به سمت شمال تا شمال شرق است و مقدار پتانسیل حمل ماسه در منطقه کاشان در حدود 8/100 واحد برداری برآورد گردید. نتایج حاصل از مورفوسکوپی نیز نشان داد که بالا بودن نسبت کوارتز در تمام ماسه ها به چشم می خورد و خورده های کوارتز دارای نسبت بالایی از ذرات مات بوده و گرد بودن این ماسه ها کامل نیست. غالب ماسه ها دارای برجستگی هایی هستند که نشان از شکستگی های اولیه است و اگر چه کمی گردشدگی و مات در امتداد شکستگی ها به چشم می خورد ولی منشا براق و شفاف دانه ها در کنار کاملاً حفظ شده است و همچنین میزان آهک در رسوبات ماسه ای بادی و آبرفتی کاشان بالا و به طور متوسط بین 24 تا 18% می باشد. به طور کلی جهت تپه ماسه ها در شمال و شمال غرب منطقه کاشان SSE-NNW و در شرق جهت های اصلی تپه ها NE-SW تا SSW-NNE و در شمال کاملاً یا بیش تر NS است. ماسه های خیلی ریز در منتهی الیه غربی تپه های ماسه ای و در شمال چهار طاقی و بیدگل در دهانه قیف تراکمی ماسه قرار دارد و ماسه های درشت دانه در شمال شرقی کاشان و تقریباً در محل های قاسم آباد، کوشک قرار دارند. در نهایت می توان گفت که منشا کانی های موجود در ماسه های منطقه کاشان غالباً از خود سنگ های اطراف بوده و منشا اصلی ماسه ها را به این ترتیب باید در خود منطقه جستجو نمود.

کلیدواژه ها:

منشایابی ، تپه های ماسه ای ، مورفوسکوپی ، گرانولومتری ، کاشان