بررسی نقش تخریب پوشش گیاهی در تشدید پدیده بیابانزایی (مطالعه موردی: اکوسیستم های بیابانی منطقه شرق قم)

به منظور مطالعه نقش تخریب پوشش گیاهی در تشدید پدیده بیابانزایی، اکوسیستم های بیابانی منطقه شرق قم انتخاب گردید. در ابتدا شناسایی فلور منطقه، تیپ بندی پوشش گیاهی، درصد پوشش، وضعیت، ظرفیت و گرایش صورت پذیرفت. سپس آمار تعداد دام موجود در عرصه استخراج گردید. در مرحله آخر رابطه دام و مرتع و نقش آن در بیابانزایی منطقه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد که در منطقه مورد مطالعه، تعداد 12 تیپ مرتعی وجود داشته که تولید قابل برداشت آنها از 15/5 تا 53/17 کیلوگرم در هر هکتار متفاوت است و وضعیت تمامی تیپ ها خیلی فقیر و گرایش منفی است. کل تیپ ها قادر به تعلیف 969 واحد دامی در طول فصل چرا می باشند. حال آنکه دام موجود در منطقه 27617 واحد دامی بوده که بیش از 30 برابر ظرفیت مجاز منطقه است. در نتیجه دام مازاد، چرای بیرویه و شخم و شیار پوشش گیاهی اکوسیستم های منطقه بشدت تخریب شده و پدیده بیابانزایی شدت یافته است. بنابراین به منظور جلوگیری از تخریب هرچه بیشتر پوشش گیاهی و بیابانزایی منطقه، تعیین دام مجاز بر طبق شرایط فعلی منطقه، کنترل هرچه بهتر ظرفیت منطقه در چهارچوب برنامه های کنترل و نظارت، همچنین بوته کاری در مناطق فاقد پوشش گیاهی با استفاده از گونه های بومی مانند تاغ، اشنان و درمنه دشتی پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

پوشش گیاهی ، دام ، بیابانزایی ، قم