نقش سازمانها و نشریات علمی در اشتراک گذاری دادههای پژوهشی از نظر پژوهشگران حوزه پزشکی ایران

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 448

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JEMED01_026

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1397

چکیده مقاله:

مقدمه اهمیت اشتراک گذاری داده های پژوهشی در همه حوزه های علمی و به خصوص در حوزه پزشکی و سلامت در سطح گسترده ای بررسی شده و به دلیل مزایای حاصل از اشتراک گذاری داده ها و ارتباط آن با سلامت جامعه از اهمیت خاصی برخوردار است و توسط کشورهای صنعتی و پیشرفته مورد پذیرش واقع شده است. از همین رو، جوامع علمی مانند حامیان مالی پژوهش ها مانند موسسه ملی سلامت، موسسه ملی سرطان، شورای پژوهش های انگلستان و بنیاد ملی علوم و ناشران نشریات معتبر علمی مانند نیچر، ساینس، سیج و پلاس تلاش های چندی را به منظور بهبود اشتراک گذاری داده های علمی و پژوهشی برای ارتباطات علمی و در نهایت درک پژوهش های مبتنی بر داده ها انجام داده اند. از همین رو، پژوهش حاضر به دنبال بررسی وضعیت عوامل سازمانی موثر (سازمانها و نشریات علمی) بر اشتراک گذاری داده های پژوهشی از نظر پژوهشگران حوزه پزشکی ایران بود. روش بررسی پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی به بررسی عوامل سازمانی موثر بر اشتراک گذاری داده های پژوهشی توسط پژوهشگران حوزه پزشکی پردخته است. جامعه آماری این پژوهش را 2030 پژوهشگر حوزه علوم پزشکی کشور تشکیل دادند که در نه ماهه اول سال 2016 میلادی در پایگاه وب آو ساینس دارای مقاله بوده اند. برای انجام پیش پردازش های لازم و استخراج آدرس ایمیل نویسندگان، از نرم افزار بیب اکسل (Bibexcel) استفاده گردید. سپس با استفاده از فرمول کوکران و با استفاده از نمونه گیری طبقه ای بر اساس گروه های موضوعی پایگاه WOS 400 نفر از پژوهشگران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در مجموع تعداد 313 پرسشنامه مورد بررسی و تحلیل نهایی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار آماری SPSS ویرایش 23 استفاده شد. یافته ها نتایج حاصل از بررسی نشان می دهد که تعداد اندکی از پاسخگویان اعلام داشته اند که در سازمان آنها بر اشتراک گذاری داده های پژوهشی تاکید شده است. نتایج نشان می دهد که حدود 93 درصد از سازمان ها هیچ گونه الزامی در اشتراک گذاری داده های پژوهشی ندارند. 6/93 درصد از پژوهشگران معتقدند که در نشریات ایرانی حوزه علوم پزشکی نه الزامی بر اشتراک گذاری داده های پژوهشی است و نه در این نشریات بر اشتراک گذاری داده ها تاکید شده است. پژوهشگران حوزه پزشکی طرح مدیریت داده ای را به مقدار قابل توجهی باعث بهبود اشتراک گذاری داده های پژوهشی در نظر گرفته اند، به طوری که 1/75 درصد از آن ها وجود طرح مدیریت داده ای را در حد زیاد و خیلی زیاد جهت اشتراک گذاری داده ها مهم می دانند. بین دو متغیر جنسیت تفاوت معناداری از نظر عوامل سازمانی مشاهده شد. اما از نظر حوزه علمی پژوهشگران شامل بالینی و غیر بالینی تفاوت معناداری یافت نشد. همچنین بین گروه های مخلتف پاسخگویان (هییت علمی آموزشی، هییت علمی پژوهشی، دانشجو، کارمند و سایرین) و عامل سازمانی تفاوت معناداری وجود داشت نتیجه گیری با توجه به مزایای اشتراک داده های پژوهشی و توجه سازمان ها و ناشران معتبر جهان به این موضوع، لزوم توجه بیش از پیش به مسیله سیاست اشتراک گذاری داده های پژوهشی توسط سازمان ها و نشریات علمی کشور احساس می شود. همچنین پیشنهاد می شود در خصوص الزام و اجبار سازمان ها و پژوهشگران و همچنین ناشران نشریات علمی، تصمیم های مناسبی توسط ذینفعان این حوزه اتخاذ گردد.

نویسندگان

اسماعیل وزیری

گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه زابل، زابل، ایران