مداخلات دیدگاه حاکم بر زیبایی شناسی خیابان زند شیراز در سه دوره تاریخی

تمامی حکومت ها از بنیان های نظری و ایدیولوژیکی برخوردار هستند که تلاش می کنند بدین وسیله مشروعیت سیاسی خود را تامین کنند. شهر یکی از مهمترین بسترهای اجتماعی است که بنیان های نظری و سیاست های دیدگاه حاکم بر کالبد فیزیکی آن و در نتیجه بر منظر شهر موثر است. اولین تصویر ذهنی شهروندان از یک شهر، منظر خیابان های آن است که بخش اعظمی از تجربه زیبایی شناختی مخاطبان از شهر را شکل می دهد. هدف از این پژوهش بررسی قانونمندی حاکم بر اقدامات و مداخلات شهرداری در خیابان زند شیراز در طول سه دوره تاریخی مهم در شکل گیری خیابان زند به عنوان یکی از قدیمی ترین خیابان های شهر شیراز و مهمترین شاهراه اقتصادی است. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های تفسیری تاریخی است که با جمع آوری داده های کتابخانه ای و مشاهدات میدانی به تفسیر و تحلیل جنبه های مداخلات دیدگاه حاکم و تاثیر آن بر زیبایی شناسی خیابان زند در طول سه دوره قاجار، پهلوی، انقلاب اسلامی تاکنون می پردازد. بدین منظور معیارهای ارزیابی زیبایی متاثر از دیدگاه حاکم، در طول خیابان در سه دسته زیبایی شناسی کالبدی، اجتماعی و تاریخی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که مداخلات صورت گرفته توسط نهادهای رسمی انجام می گیرد و نهادهای اجتماعی ای جهت کنترل مداخلات وجود ندارد. از یک سو مداخلات صورت گرفته در جهت رسیدن به مشروعیت دیدگاه حاکم است و هر دوره به اقتضای شرایط سیاسی و اجتماعی موجود، روند مختص به خود را پی می گیرد. و از سوی دیگر مداخلات در هر دوره تحت تاثیر فردگرایی شدید و هرج و مرج گرا (ترجیحات فردی ارجح بر ترجیحات اجتماعی) حکام، تفکر تقلیدی به جای تفکر استنباطی (تجددگرایی وارونه) ، عدم شناخت صحیح بستر، عدم ارزیابی مداخلات پیش از اقدام و سرعت زیاد مداخلات، و کوتاه مدت بودن تغییرات در اثر پذیرش وضع موجود؛ است.

کلیدواژه ها:

دیدگاه حاکم ، زیبایی شناسی ، تاریخ ، خیابان کریمخان زند ، شیراز