تعیین کارآیی فنی، تخصیصی و اقتصادی پنبه کاران استان تهران (مطالعه ی موردی شهرستان ورامین)

به منظور تعیین درجه ی موفقیت پنبه کاران استان تهران در استفاده ی بهینه از منابع مشخص و همچونین بررسی امکان افزایش تولید محصول با استفاده از مجموعه ی مشخصی از منابع و عوامل تولید به تعیین کارآیی فنی، تخصیصی و اقتصادی این گروه از کشاورزان پرداخته شد . داده ها و اطلاعات مورد نیاز مطالعه از میان 110 پنبه کار در شهرستان ورامین با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک تصادفی در سال 1387 جمع آوری گردید. پس از برآورد تابع تولید مرزی تصادفی و تعیین میزان کارآیی فنی بهره برداران با استفاده از قضیه ی دوگانگی تابع هزینه ی مرزی تخمین زده شد ، و در نهایت میزان کارآیی تخصیصی و اقتصادی بهره برداران محاسبه گردید. براساس نتایج، متغیرهای سطح زیرکشت پنبه، ماشین آلات، نیروی کار ، میزان مصرف بذر و تعداد دور آبیاری از لحاظ آماری دارای اثر معنی دار و مثبت بر تولید پنبه در شهرستان ور امین بود . همچنین متغیرهای سن کشاورز و شرکت در کلاس های ترویجی و آموزشی با ناکارآیی فنی بهره برداران ارتباط معکوس نشان داد، اما تعداد قطعات زمین دارای تاثیر مثبت و معنادار بر ناکارآیی فنی پنبه کاران بود . نتایج محاسبه ی انواع کارآیی نشان داد که میانگین ک ارآیی فنی، تخصیصی و اقتصادی بهره برداران نمونه بهترتیب 93و80و74%است. همچنین اختلاف میان حداقل و حداکثر کارآیی فنی 40 %، اختلاف میان حداقل و حداکثر کارآیی تخصیصی 43 % و اختلاف میان حداقل و حداکثرکارآیی اقتصادی پنبه کاران نیز حدود 31 % محاسبه شد، که در جای خود قابل تامل است. با توجه به یافته های دقیق، آموزش و ترویج کشاورزی در زمینه ی کاربرد بهینه ی عوامل تولید و ارتقای سطح دانش کشاورزان به منظور افزایش تولید و بهبود کارآیی از ضروریات است.

کلیدواژه ها:

پنبه ، کارآیی اقتصادی ، کارآیی تخصیصی ، کارآیی فنی ، ورامین ، استان تهران