ارزیابی کمی و مدلسازی ریسک سرمازدگی بهاره محصولات زراعی و باغی در ایران

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 436

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AGRIMET-2-1_002

تاریخ نمایه سازی: 18 اسفند 1397

چکیده مقاله:

ھدف از این بررسی پھنه بندی ریسک اقلیمی آسیب سرماھای دیررس بھاره به محصولات مختلف زراعی و باغی در مراحل مختلف فنولوژی در گستره ایران و کمی کردن آن در پھنه ھای زراعی، باغی و دیمزارھای کشور و نھایتا تدوین مدلی کاربردی برای انجام محاسبات و ارایه نتایج برای تعیین نرخ بیمه محصولات زراعی است. برای این منظور ابتدا سری ھای زمانی آمار دمای حداقل روزانه ھوا در 137 ایستگاه دماسنجی کشور از بدو تاسیس تا سال 2004 گردآوری و تحت کنترل کیفی و بازسازی قرار گرفت و سری زمانی پیوسته آن ھا تشکیل گردید. برای تاریخ وقوع دماھا از TDN شماره روزھای سال دمایی (از اول اوت ھر سال تا پایان ژوییه سال بعد) استفاده شد، و تاریخ وقوع آخرین سرمای بھاره ھرسال بر حسب آن برای 13 آستانه دمایی استاندارد (θ) از 9/8- تا 4/1+ درجه سانتی گراد تعیین شد. دراین بررسی Zi متغیر معیار شده مقادیرسالانه TDN به عنوان سنجه ارزیابی ریسک آخرین سرمای بھاره پیشنھاد گردید و حسب مقادیر آن، ھرسال دمایی از دیدگاه پتانسیل سرمازدگی محصول در یکی از چھار گروه ناچیز، کم، متوسط و پرخطر قرار داده شد و ھمچنین احتمالات [ (P0(θ و (P1(θ و (P2(θ و (P3(θ ] وقوع آن ھا حسب درصد در دوره مطالعاتی برای ھر ایستگاه محاسبه گردید. پارامتر (P23(θ یعنی درصد احتمال وقوع آخرین سرماھای زیانبخش متوسط یا شدید (θ) درجه، معیار پھنه بندی اقلیمی ریسک قرار گرفت. بررسی نشان داد که تابع ریسک (P23(θ بھاره عموما برای دماھای سیزده گانه روابط خطی معنیدار قابل تعمیمی با طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع دارند. بر این پایه اطلس اقلیمی ریسک آخرین سرماھای بھار برای 13 آستانه دمایی مختلف و با دقت 1×1 کیلومتر در محیط GIS و به روش ایجاد لایه تصحیح خطا برای کل کشور ترسیم و ارایه گردید. در گام بعدی دماھای بحرانی آستانه سرمازدگی θ بسته به نوع محصول زراعی و باغی در مراحل مختلف فنولوژی بر اساس داده ھای جداول فایو به نقشه ھای ریسک پیوند داده شد. در مرحله آخر به منظور کاربردی کردن نتایج، یک نرم افزار تحت عنوان AgroClimRisk گسترش داد شد که قادر است با استفاده از اطلس اقلیمی مذکور و بر مبنای محاسبات زمین آماری، آماره های کمی ریسک (شامل حداقل، حداکثر میانگین) را در روی گستره ھای زراعی یا باغی دھستان ھا و یا بخش ھای مختلف کشور برای 27 محصول مختلف در ھر یک از سه مرحله اصلی فنولوژی یعنی جوانه زنی، گلدھی و میوه دھی ارایه دھد.

نویسندگان

علی خلیلی

استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران