تحلیل تطبیقی رفتار شاخص های خشکسالی هواشناسی SPI و SPEI در ایستگاه های منتخب استان گلستان

عموما شاخص ھای پایش خشکسالی مبتنی بر متغیر بارش است و در نظر نگرفتن تاثیر سایر متغیرھا- نظیر دما- خطاھایی سامان مند به ھمراه دارد. بر این اساس، در کنار نمایه ھای متداولی نظیر SPI، روش ھای ترکیبی از جمله نمایه استاندارد شده بارش- تبخیر تعرق (SPEI) ارایه شده است. ھدف از مطالعه حاضر، مقایسه تطبیقی دو نمایه SPEI و SPI جھت پایش خشکسالی در استان گلستان می باشد. مقایسات بر اساس میزان ھمبستگی و ھمچنین فراوانی طبقات خشکسالی در پنجره ھای زمانی 12 ماھه و در فصول مختلف تحلیل شدند. نتایج نشان داد که ھر چه اقلیم منطقه مرطوب تر باشد، به دلیل کاھش نقش تبخیرتعرق، ھمبستگی بین دو نمایه بیشتر می باشد. در خشکسالی ھایی با پنجره زمانی کوچک تر نیز قوت این ھمبستگی ، بیشتر است. ھمچنین، شاخص SPEI نسبت به SPI قادر است تعداد وقایع ترسالی و خشکسالی بیشتری را نشان دھد. ھمبستگی معنی داری بین دو شاخص با استفاده از آزمون پارامتری پیرسون در سطح اطمینان 95 درصد در ایستگاه رامیان در سری زمانی 3 و 6 ماھه مشاھده شد. تحلیل فراوانی طبقات خشکسالی در مقیاس فصلی ھر دو شاخص بیشترین تغییرات را فصل تابستان نشان داد. بیشترین تعداد وقایع خشکسالی شدید و خیلی شدید توسط ھر دو شاخص در ایستگاه غفارحاجی و در فصل تابستان مشاھده شد. ھمچنین، مقایسه نمودارھای سری ھای زمانی شاخص ھای خشکسالی SPI و SPEI نشان داد که شاخص SPEI دوره طولانی تری از خشکسالی و ترسالی و شاخص SPI وقایع حدی بزرگ تری را نسبت به SPEI نشان می دھد.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، سری زمانی ، آزمون پارامتری پیرسون ، استان گلستان