مطالعه اثر منابع کودی نیتروژن بر عملکرد علوفه شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum L.) در کشت مخلوط افزایشی با ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط اقلیمی کرج

این آزمایش به منظور بررسی واکنش کشت مخلوط افزایشی شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum L.) و ریحان (Ocimum basilicum L.) به سیستم های کوددهی در مزرعه آموزشی- پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی 1390 اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی در برگیرنده نوع کود در چهار سطح (شاهد، 100 % کود شیمیایی نیتروژن، کود زیستی + 50 % کود نیتروژن و کود زیستی) و کرت های فرعی دربرگیرنده تیمارهای کشت خالص ریحان با وجین، کشت خالص ریحان بدون وجین، کشت خالص شبدر با وجین، کشت خالص شبدر بدون وجین، کشت مخلوط شبدر برسیم 100%+100% ریحان، کشت مخلوط شبدر برسیم 100%+75% ریحان، کشت مخلوط شبدر برسیم 100%+50% ریحان، کشت مخلوط شبدر برسیم 100%+25% ریحان بودند. کود زیستی مورد استفاده شامل ازتوباکتر (Azotobacter sp.) + آزوسپیریلوم (Azosperilium sp.)+ میکوریزا (sp.Mycorrhiza ) + باسیلوس (Bacillus sp.) و ریزوبیوم (Rhizobium trefoli) بود. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد ریحان (4223 کیلوگرم در هکتار) از تیمار کشت خالص ریحان با وجین در سطح کود تلفیقی و بیشترین عملکرد شبدر ( 4833 کیلو گرم در هکتار) در تیمار کشت خالص شبدر با وجین در سطح کود شیمیایی 100% بدست آمد. بیشترین عملکرد علوفه کل ریحان + شبدر در دو چین (5983/3 کیلوگرم در هکتار ) از تیمار کشت مخلوط شبدر برسیم +75% ریحان و کشت مخلوط شبدر برسیم +50% ریحان در سطح کود تلفیقی نیتروژن و کمترین مقدار آن (1927/6 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کشت خالص شبدر برسیم بدون وجین در سطح تیمار کود زیستی به دست آمد. محاسبه و ارزیابی نسبت برابری زمین و میزان رقابت نشان داد که سیستم کشت شبدر برسیم + 75 % ریحان و کشت مخلوط شبدر برسیم + 50 % ریحان نسبت به سایر تیمارهای کاشت برتری داشت، که این مسیله برتری کشت مخلوط را نسبت به کشت خالص نشان داد. براساس نتایج این آزمایش به نظر می رسد که استفاده از کودهای تلفیقی (کود زیستی+ 50 % کود شیمیایی نیتروژن) می تواند جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی نیتروژن باشد.

کلیدواژه ها:

شدت رقابت ، علوفه دارو ، کود تلفیقی ، کود زیستی ، مجموع عملکرد نسبی