صورت بندی برهان صدیقین ابن سینا در نجات بر پایه منطق محمولات مرتبه اول

طبق یک تعریف رایج، برهان صدیقین استدلالی است که در آن بدون فرض وجود ممکن (مخلوقات)، وجود واجب الوجود اثبات می شود. شیخ الرییس مبتکر برهان صدیقین، تقریرهای متفاوتی را از این سبک برهان ارایه کرده است که از جمله آنها، تقریر موجود در کتاب نجات است. نوشته حاضر درصدد است تا امکان اثبات اعتبار منطقی این تقریر را در منطق محمولات مرتبه اول بررسی نماید و اصولی را که برهان مذکور بر آنها مبتنی است، آشکار سازد. از این طریق روشن می شود که تقریر شیخ با ملاکی که خود وی برای براهین صدیقین معرفی می کند، تا چه میزان هم خوانی دارد. در این راستا ضمن ارایه بیان روشنی از تقریر نجات، اشکالات وارد بر برخی عبارات اوو نیز پیشنهادهایی جهت رفع آنها در قالب عبارات جایگزین مطرح می شود. سپس با بیان مفاهیم و مقدماتی که استدلال در تقریر نجات بر آنها مبتنی است، صورت بندی برهان در زبان منطق محمولات مرتبه اول به همراه اثبات کامل آن ارایه می شود. در نهایت مطابقت مدل سازی پیشنهادی، با ملاک معرفی شده برای برهان صدیقین نشان داده خواهد شد.

کلیدواژه ها:

برهان صدیقین ، واجب ، ممکن ، رابطه علیت ، سلسله ، منطق محمولات مرتبه اول