مدل یابی روابط بین متغیرهای مکنون هوش و سرعت پردازش اطلاعات با خلاقیت دانشجویان

زمینه: بیشتر تحقیقات انجام شده در حوزه خلاقیت عمدتًا از نوع پژوهشهای تجربی و فرضیه پردازی بوده و هنوز مدلها و نظریات تجربی که به خوبی تبیین کننده خلاقیت بر اساس عوامل بنیادین شناخت باشد، کمتر مورد توجه قرار گرفته اند، همچنین بیشتر تحقیقات انجام شده در اینحوزه عمدتًا به بررسیهای همبستگی ساده قناعت کرده و از رسیدن به مراحل نظری و کلی نگرانه باز مانده اند.هدف: هدفاصلی این تحقیق بررسی رابطه بین هوش و خلاقیت و تبیین این رابطه بر اساسعاملبنیادین شناخت(سرعت پردازش اطلاعات) است. این پژوهش درصدد است با استفاده از مقیاسهای چند بعدی هوش، خلاقیت، و سرعت پردازشاطلاعات بخشی از محدودیتهای مربوط به اندازهگیری این سازهها را که احتمالاًمنجر به کم برآورد شدن رابطه هوش و خلاقیت در ادبیات پژوهشی شده است را بر طرفسازد. روش: نمونه این تحقیق شامل 481 نفر از دانشجویان کلیه رشتههای علوم انسانی دانشگاههای تهران بود. برای سنجش هوش از خرده مقیاسهای آزمون وکسلر بزرگسالان ( وایز- آر) 1 ، برای سنجشخلاقیت از آزمونهای تفکر واگرا، خلاقیت در زندگی روزمره ، پیشرفت خلاقانه و خودپنداره خلاقانه و برای سنجش سرعت پردازش اطلاعات، از دو آزمون مداد-کاغذی، زاهلن- ربیندونگز (زد. وی.تی) 2 و آزمون رمزگردانی (کی. دی. تی) 3 استفاده شد. مدلیابی معادلات ساختاری برای بررسی مدلهای مفروض شده روابط بین این متغیرها که بر اساس ادبیات پژوهش تدوین شده بودند، مورداستفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهشحاضر نشان داد که رابطه بین هوش و خلاقیت زمانی که به صورت مکنون در نظر گرفته میشوند، بالاتر از زمانی است که این متغیرها به صورت مشاهده شده در نظر گرفتهمیشوند. نتیجه دیگر این بود که سرعت پردازشاطلاعات به عنوان عامل مرتبه بالاتر رابطه بین هوشو خلاقیت را مورد تبیین قرار میدهد. همچنین تأثیر غیر مستقیم سرعت پردازش اطلاعات بر خلاقیتبیشتر از تأثیر مستقیم آن بود، یعنی هوشبه عنوان واسطه بین خلاقیت و سرعت پردازشاطلاعات عمل میکند. نتیجه گیری: نتیجه کلی این پژوهش کاوشی در جواب دادن به سؤالات اساسی در مورد ادبیاتخلاقیت است و توانست به بخشی از سؤالاتی که در 50 سال اخیر در این حوزه مطرح است، پاسخ دهد. مثلا اینکه رابطه مشاهده شده بین هوش و خلاقیت ناشی از متغیر سومی به نام سرعت پردازش اطلاعات است

کلیدواژه ها:

هوش ، خلاقیت ، سرعت پردازشاطلاعات ، مدل یابی ساختاری