نقد آرای سنت گرایان معاصر در زمینه هنر و معماری اسلامی با تکیه بر مفهوم سنت در تعریف معماری اسلامی

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 595

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CIAUJ-1-1_001

تاریخ نمایه سازی: 3 اسفند 1398

چکیده مقاله:

هنر و معماری اسلامی گنجینه گرانبهایی است که حاصل تجربه و تلاش جمعی هنرمندان مسلمان در طول تاریخ بوده است. این زنجیره در دوره معاصر در اثر تحولات فرهنگی گسسته شده است. یکی از طرق احیای هویت فرهنگی، کندوکاو در مبانی نظری و فلسفی هنر و معماری اسلامی و زدودن پیرایه ها و ناراستیهایی است که به آن نسبت داده میشود. این ضرورتی است که علیرغم گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی، هنوز گام جدی در رسیدن به آن برداشته نشده و غالبا به طرح برداشتهای سطحی، عامیانه و خود بنیاد از هنر و معماری اسلامی اکتفا شده است.جریان فکری سنت گرایان معاصر (گنون، شووان، بورکهارت، نصر)1 در چهار دهه گذشته - بدون اینکه مورد نقد و بررسی جدی قرار گیرد - جریان غالب بر دانشکده ها و مراجع هنر و معماری کشور ما بوده و به علت فعالیت گسترده در حوزه تفسیر هنر و معماری اسلامی و ایرانی، سایر نظریه های ارایه شده در این زمینه را تحت تاثیر مستقیم خود قرار داده است.سنت گرایان معاصر، در جستجوی اصول و مبانی هنر و معماری دینی و سنتی، با اصالت دادن به تاریخ معماری قبل از رنسانس در سرزمینهای مختلف، با برخوردی رمانتیک و خود بنیاد با حذف منطق عقلی، به تفسیر ظاهری اشکال و فرمهای معماری پرداخته و بدون توجه به شرایط اجتماعی و تاریخی شکلگیری معماری، اصولی را به عنوان مبانی هنر و معماری دینی و قدسی معرفی مینمایند. در این فرآیند مقدس سازی اشکال و سمبلها، از تشابهات لفظی و تفسیر سلیقه ای معماری و مشخصات ظاهری آیینها و ادیان مختلف بهره برده و تاویل و تفسیرهایی از هنر مسیحی و هنر هندویی را در مبانی نظری معماری اسلامی وارد کرده اند.بررسی آرای بنیگذاران مکتب فکری که تحت عنوان سنت گرایان معاصر در ایران معرفی و شناخته شده اند، حاکی از عدم تطابق جریان تاریخی تولید و تحولات معماری ایرانی - اسلامی با اصول ارایه شده ایشان تحت عنوان اصول معماری اسلامی میباشد. در این مقاله سعی شده است ضمن جمعبندی و ارایه سرفصلهای اصلی نظرات این گروه از اندیشمندان درباره هنر و معماری اسلامی، باب نقد و بررسی منطقی بر این نظریات گشوده شود.

نویسندگان

سیدامیر منصوری

استادیار دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

محمود تیموری

پژوهشگر دکترای معماری دانشگاه سوربون، پاریس، فرانسه