مبانی اسمایی در تحول خصلتها در ادوار تاریخی هنر و معماری در تمدن اسلامی

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 350

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CIAUJ-2-1_001

تاریخ نمایه سازی: 3 اسفند 1398

چکیده مقاله:

مطالعه نوسان ارزشها در علوم مختلف در طول تاریخ تکامل و زوال تمدنها صورت گرفته است. چنین مطالعه ای فواید ارزشمندی برای تفسیر آثار گذشته و ایده های جدید هنری دارد و علیرغم تنوع بررسی آن در غرب در کشور ما رایج نیست. مطالعه تاریخ بدون نفوذ به لایه های ارزشی عمیق درونی آنها - چنانکه امروز رواج یافته است - تنها باستان شناسی کالبدی و کم فایده ای خواهد بود. در غرب روشها و مبانی گستردها ی برای معنایابی ادوار تاریخی پیشنهاد شده است: در برخی روشهای مارکسیستی نوعی مسیر جبری – تاریخی و مسیر قطعی و یکسویه ای برای تمدن مطرح گردیده، لیبرالها نیز مسیری آزاد و غیرقابل پیشبینی برای تمدنها مطرح کرده اند البته نظریات علمی و تحلیلیتری بین این دو نظر وجود دارد ولی حتی منطقی ترین و بهترین این تحلیلها، بستری جامعه شناسانه دارند و کمتر از منظر فلسفی عرفانی به این موضوع پرداختهاند. پیشنهاد این پژوهش افزودن مبانی عرفانی در زیر بناهای محتوایی این علوم و ارایه تفسیر اسمایی از تحولات تاریخی و شکل گیری گونه شناسی و سیر تحولات اجتماعی- اسمایی در طول تاریخ است.هدف تحقیق کمک به ارتقای هویتی در حوزه معماری اسلامی معاصر است و به این منظور مبنای عرفان ابن عربی که مستند به عرفان اسمایی بیان شده در قرآن میباشد، تبیین و با مرور تحلیلی و انتقادی در نظریه های جامعه شناسان غربی هنر و سنجش مطابقت آنها با سیر تحولات معماری اسلامی، تلاش شده امکان تفسیر و سبکشناسی معماری سنتی بر اساس مبانی جامعه شناسی و با پشتوانه عرفان اسلامی بررسی گردد. این تحقیق با بررسی نظر جامعه شناسان معاصر چون لیجیتی، اسمیت، سروکین و... سعی کرده حکمت تاریخ هنر انسانی را در پرتو مبانی عرفان اسلامی و نظرات تحلیلی جامعه شناسی هنر تنظیم نماید. طبق نتایج به دست آمده برای ارایه تفسیر اسمایی و اجتماعی با رویکرد حکمی از سبکهای چهارگانه تاریخ معماری اسلامی ایران، ابتدا لازم است در یک بررسی تطبیقی نتایج کلی مطالعات جامعه شناسی تمدنی غرب درباره آن، مورد سنجش و انطباق قرار گیرد و پس از تطبیقات لازم و تبیین قابل اعتماد جامعه شناسانه، مورد سنجش عمیق تر معنایی- اسمایی قرار گرفته و ریشه ای ترین لایه تحولات تشریح گردد . به این ترتیب که در سیر تاریخی از سبک خراسانی تا اصفهانی تغییرات در میزان سادگی و تجمل معماری را بر اساس تغییرات مبنای قدسی و الهی و اجتماعی آنها تفسیر نماید.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

مهدی حمزه نژاد

استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.