مطالعه جامعه شناختی علل و زمینه های بروز خشونت خانگی علیه زنان با تاکید بر سرمایه اجتماعی (مورد مطالعه: زنان متاهل شهر ایلام)

سرمایه اجتماعی هم در بعد ساختاری و هم در بعد شناختی بر خشونت علیه زنان تاثیرگذار است. ارتقای سطح سرمایه اجتماعی به­عنوان یکی از منابع در دسترس خانواده می تواند احتمال بروز خشونت خانگی علیه زنان را کاهش دهد. هدف این تحقیق بررسی جامعه شناختی رابطه سرمایه اجتماعی و خشونت شوهران علیه زنان در شهر ایلام است. روش تحقیق پیمایشی و جامعه آماری مورد مطالعه شامل تمام زنان متاهل 5015 ساله ساکن شهر ایلام بوده است که 382 نفر از این افراد به روش نمونه­گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند؛ اما    به­دلیل مخدوش بودن هفت پرسشنامه 375 مورد برای تحلیل نهایی برگزیده شد. برای سنجش خشونت علیه زنان از پرسشنامه استاندارد شده اشتروس و برای سنجش سرمایه اجتماعی از پرسشنامه خودساخته ای براساس تلفیق نظریه­های نان­لین و کلمن در پنج بعد سرمایه درونگروهی، برونگروهی و فراگروهی ساختاری و درونگروهی و برونگروهی شناختی استفاده شده است. برای سنجش پایایی پرسشنامه از آزمون آلفاکرونباخ و برای سنجش روایی نیز از ضریب کرویت بارتلت در تحلیل عاملی بهره گرفته شده است. نتایج ضریب همبستگی نشان می­دهد که بین خشونت شوهران علیه زنان و متغیرهای سرمایه درونگروهی، برونگروهی و فراگروهی ساختاری، درونگروهی و برونگروهی شناختی، قدرت زن در ساختار خانواده رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیر سرمایه اجتماعی درونگروهی شناختی با بتای (290/.) بیشترین تاثیر و قدرت زن در ساختار خانواده با بتای (107/.) کمترین تاثیر را بر خشونت علیه زنان دارد. این شش متغیر توانست 4/87 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند.

کلیدواژه ها:

سرمایه اجتماعی ، سرمایه شناختی ، سرمایه ساختاری ، خشونت شوهران علیه زنان ، زنان متاهل ، ایلام