ماهیت، علل و راه کارهای پیشگیری و مهار خشم از دیدگاه اندیشمند مسلمان ابوزید بلخی

ابوزید بلخی حکیم، ادیب، فیلسوف، متکلم و اندیشمند مسلمان ایرانی است که در سده های سوم و چهارم هجری میزیست و برای اولین بار در کتاب مصالح الابدان و الانفس به بررسی موضوع بهداشت و سلامت روان در راستای بهداشت و سلامت جسم و تاثیرات متقابل آنها بر یکدیگر پرداختهاست. بلخی، در بیان اندیشه های خود در زمینه سلامت روان، متاثر ازآموزه های قرآنی وتعالیم دینی،سنت های حاکم بر نظام خلقت و هستی را به حکمت الهی و تدبیر امور عالم توسط خداوندنسبت داده-است. وی به عنوان اولین روانشناس اسلامی، با استفاده از شیوه طب کلنگر و مکمل در به کارگیریرویکردهای روان درمانی، شناخت درمانی، روان شناسی فیزیولوژیک و تشخیص بیماریهای روان- تنیپیشگام بود. هدف از تدوین این مقاله با استفاده از روش اسنادی، شناسایی مفهوم، ماهیت، عوامل موثر وراه کارهای پیشگیری و مهار خشم از دیدگاه ابوزید بلخی است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که ماهیتخشم از منظر این اندیشمند مسلمان شامل عارضه ای نفسانی است که از اندوه و غم نشات گرفته است وبا نگرانی و دلهره خاتمه می یابد. ابوزید بلخی، منشا بیماریهای عصبی و اختلالات روانی را در چهار نوعناهنجاری هیجانی، شامل ترس و اضطراب، خشم و پرخاشگری، غمگینی (حزن) یا افسردگی، و وسواسطبقه بندی کرده و همچنین عوامل برانگیزاننده و شیوه های پیشگیری و مهار خشم را به دو دسته بیرونی ودرونی تقسیم نموده است و در این خصوص راه کارهای موثری را در قالب شیوه های کنترل شناختی،عاطفی و رفتاری ارایه کرده است.

کلیدواژه ها:

ابوزید بلخی ، سلامت روان ، خشم ، ماهیت ، پیشگیری ، کنترل ، راه کارها