تاثیر ویژگی های خاک و کاربرد کود دامی بر ویژگی های رویشی و کیفی گیاه دارویی نعناع فلفلی (.Mentha piperita L)

سابقه و هدف: علاوه بر تاثیر وراثت بر ویژگی های رویشی و کیفی گیاهان دارویی، بسیاری از عوامل محیطی نیز بر این ویژگی ها تاثیرگذار می باشند. ویژگی های خاک و بستر رشد گیاه از عوامل مهم و تاثیرگذار بر چگونگی رشد و نمو و ماده موثره گیاهان دارویی هستند. با این وجود، تاکنون مطالعات اندکی پیرامون تاثیر ویژگی های خاک بر ویژگی های رویشی و کیفی گیاهان دارویی انجام شده است. از این رو، این پژوهش به منظور بررسی تاثیر ویژگی های خاک و کاربرد کود دامی بر ویژگی های رویشی و کیفی گیاه دارویی نعناع فلفلی انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به صورت گلدانی انجام گردید. فاکتور های آزمایش شامل سه سری خاک (سفید دشت، بلداجی و چهار محال) از دشت شهرکرد استان چهارمحال و بختیاری و دو سطح کود دامی شامل شاهد (عدم مصرف کوددامی) و کاربرد کود دامی (147 گرم کود دامی پوسیده در گلدان، معادل 30 تن در هکتار) بود. ابتدا ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک ها تعیین گردیدند و پس از دوره کشت، ویژگی های رویشی، عملکرد گیاه، درصد و عملکرد اسانس اندازه گیری شدند. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر خاک، کود دامی و اثر متقابل آن ها بر طول و عرض برگ، تعداد برگ در ساقه، ارتفاع ساقه، وزن تر و خشک برگ، وزن خشک ساقه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد اسانس در سطح احتمال 1 درصد در هر دو چین معنی دار شد. همچنین، مقایسه میانگین ها نشان داد که بین خاک های مختلف از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی دار وجود دارد. به طوری که فسفر قابل جذب، پتاسیم و منیزیم بیش تر و کربنات کلسیم معادل کم تر خاک سفیددشت موجب افزایش رشد، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد اسانس در هر دو چین گردید. از سوی دیگر، کود دهی بر طول و عرض برگ، تعداد برگ در ساقه، وزن تر و خشک برگ، عملکرد بیولوژیکی، درصد و عملکرد اسانس نقش مثبت و معنی داری داشت. مقایسه میانگین اثرات متقابل خاک و کود دامی گویای آن است که بیش ترین عملکرد بیولوژیکی و عملکرد اسانس در هر دو چین در خاک سفیددشت و با کاربرد کود دامی حاصل شده است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که نوع خاک تاثیر عمده ای بر ویژگی های رویشی و عملکرد اسانس نعناع فلفلی داشته است. از بین سه نوع خاک مورد بررسی، خاک سفیددشت بهترین پتانسیل و خاک بلداجی ضعیف ترین شرایط را برای رشد و نمو و عملکرد نعناع فلفلی دارا می باشد. همچنین، نتایج گویای آن است که کاربرد کود دامی تاثیر مثبتی بر شاخص هایی مانند عملکرد برگ تازه، عملکرد برگ خشک، تعداد برگ در ساقه، عملکرد بیولوژیک، درصد اسانس و عملکرد اسانس داشته است. واژه های کلیدی: سری خاک، نعناع فلفلی، کود دامی، ویژگی های رویشی، اسانس.

کلیدواژه ها:

سری خاک ، نعناع فلفلی ، کود دامی ، ویژگی های رویشی ، اسانس