کارکرد تشبیه در گفتار نبوی برای تبیین امامت امیرمومنان(ع)

تشبیه یکی از پایه های اساسی علم بیان و از پربسامدترین گونه های ادبی است؛ این اسلوب از مهم ترین سازوکارهایی است که متکلم را در انتقال بهتر مفهوم به ذهن مخاطب و تاکید بر آن یاری می رساند. با بررسی تشبیهات به کار رفته در کلام رسول خدا(ص) آشکار می شود که گفتمان ایشان در بافت های گوناگون و با توجه به نوع مخاطب، متفاوت است. ایشان برای والاترین امر رسالت و هدایت جامعهٔ بعد از خویش، در تبیین امامت و جایگاه ویژهٔ امیر مومنان(ع) از این اسلوب بهره برده اند. پرواضح است که این واژگان تشبیهی با ظرفیت های مختلفی که در ارتکاز ذهنی مخاطب نسبت به وجه شبه، ایجاد می کنند، نقش خود را در هدف آن حضرت به خوبی ایفا می کنند. یافته های پژوهش حاضر، ضمن تایید رویهٔ تشبیهی در گفتار پیامبر اکرم(ص)، نشان می دهد که در تبیین تشبیهات آن حضرت، فراتر از بافت و ساختار، باید به محتوا و به ایفای نقش ایشان در تبیین و تفهیم امر خطیر امامت و نیز شرایط و ویژگی های آن توجه کرد.

کلیدواژه ها:

رسول خدا(ص) ، تشبیه ، وجه شبه ، امامت ، امیرمومنان(ع) ، خلافت