نظریه استیلاء در فرایند نصب امام از دیدگاه اهل سنت و جماعت

سه شیوه انتخاب اهل حل و عقد، استخلاف و قهر و غلبه، در اندیشه سنتی اهلسنت و جماعت به عنوان راه های استقرار حاکم و انعقاد حکومت در نظر گرفته شدهاست. شیوه قهر و غلبه در استقرار حاکم در حالی ازنظر برخی اندیشمندان اهل سنتبدون هیچ قید و شرطی با استناد به برخی احادیث و سیره برخی صحابه پذیرفتهشده که به نظر م یرسد این نظر با آیات قرآن، احادیث نبوی و سیره برخی دیگر ازبزرگان صحابه و تابعین منافات دارد. بعضی متفکران اهل سنت برای توجیه شیوهقهر و غلبه، به قاعده الضرورات تبیح المحظورات و یا قاعده لا ضرر تمسکنموده اند؛ اما به نظر م یرسد استناد به این قواعد نیز ناتمام است. علاوه بر آن، معتزلهنیز این شیوه را در نصب امام نپذیرفت هاند. بر این اساس، در این مقاله تلاش خواهدشد ضمن اشاره به ادله مورد استناد برای توجیه شیوه قهر و غلبه در اندیشه سنتیاهل سنت، این ادله مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

نصب حاکم ، قهر و غلبه ، اهل سنت و جماعت ، ضرورت