اثر متغیرهای کلان اقتصادی و قدرت بازاری بر سپرده های بانکی در ایران (رهیافت میانگین گیری بیزین در داده های تابلویی)

قدرت بازاری بیانگر میزان رقابت در بازار بوده و بیان می­ کند چگونه بنگاه­ ها در بازار بر قیمت تاثیر می­ گذارند علاوه بر این، بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی و قدرت بازاری بر میزان سپرده­ های بانکی در سال­ های اخیر مورد توجه اقتصاددانان پولی قرار گرفته و بخش عمده ­ای از مطالعات تجربی را در سال­های اخیر به خود اختصاص داده است. لذا هدف این پژوهش بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی و قدرت بازاری بر سپرده­ های بانکی در ایران طی سال­ های 1395-1385 می ­باشد. برای این منظور با بهر ه­گیری الگوی برسناهان-لاو در چارچوب روش میانگی ن­گیری بیزین برای 18 بانک دولتی و خصوصی در گام اول قدرت بازاری محاسبه شده و سپس متغیرهای کلان اقتصادی موثر بر حجم سپرده­ های بانک­ ها شناسایی می­ شود. پس از شناسایی متغیرها، در ادامه تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی شناسایی شده به همراه قدرت بازاری بر میزان سپرده­ های بانک­ های خصوصی و دولتی ارزیابی شده است. نتایج تخمین مدل بیانگر این است که برای 18 بانک فعال در صنعت بانکداری میزان قدرت بازاری برابر با 58/0 بوده که بنا بر آن شرایط انحصار چندجانبه قابل تصور است. همچنین متغیرهای نرخ سود سپرده ­ها، مقدار وقفه­ دار حجم سپرده، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی حقیقی و اثر متقاطع آن با نرخ سود سپرده تاثیر مثبت و حجم نقدینگی دارای میانگین وزنی پسین منفی بر میزان سپرده ­های بانک­ های خصوصی و دولتی ایران دارند. از این رو پیشنهاد می­شود سیاست گذاران پولی و بانکی با افزایش قدرت بازاری و ارتقای ظرفیت تولید و رشد اقتصادی و افزایش سود سپرده ­ها به همراه کنترل حجم نقدینگی زمینه افزایش میزان سپرده­ ها را فراهم نمایند.

کلیدواژه ها:

قدرت بازاری ، متغیرهای کلان اقتصادی ، بانک های خصوصی و دولتی ، رهیافت میانگین گیری بیزین در داده های تابلویی. طبقه بندی JEL: C23 ، E17