سمیت تماسی اسانس سیر (.Allium sativum L) و نارنگی (Citrus nobilis var. Deliciosa (Ten.) Swingle) روی حشرات کامل سوسری آلمانی (.Blattella (Dictyoptera: Blattellidae germanica (L)

سابقه و هدف: امروزه تحقیقات برای دستیابی به حشره کش های سازگار با محیط زیست به دلیل توسعه مقاومت به حشره کش هایشیمیایی و اهمیت پزشکی و اقتصادی سوسری آلمانی (Blattella germanica) در اماکن شهری کماکان در حال افزایش است. در مطالعه حاضر سمیت تماسی اسانس های سیر (Allium sativum) و نارنگی (Citrus nobilis var. deliciosa) علیه حشرات کامل سوسری آلمانی مورد ارزیابی قرار گرفت.مواد و روشها: اسانس های گیاهی به وسیله دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج گردید. آزمایش ها از طریق آغشته نمودن کاغذصافی در کف ظروف پلاستیکی با مقادیر متفاوت اسانس انجام شد. از اسانس سیر مقادیر بین 0/19 تا 0/36 میلی لیتر بر مترمربع روی حشرات ماده و مقادیر 0/09 تا 0/17 میل یلیتر بر مترمربع روی حشرات نر، و از اسانس نارنگی مقادیر بین 5/82 تا 7/23 میلی لیتر بر مترمربع روی حشرات ماده و مقادیر 3/15 تا 5/50 میلی لیتر بر مترمربع روی حشرات نر استفاده گردید. نتایج: نتایج آنالیز پروبیت روی داده های مرگ و میر پس از 24 ساعت نشان داد که با افزایش غلظت اسانس ها میزان مرگ و میر سوسری ها افزایش یافت. سمیت اسانس سیر (با (LC(50 معادل 0/12 و 0/26 میلی لیتر بر مترمربع به ترتیب روی حشرات نر و ماده) به طور معنی داربیشتر از اسانس نارنگی بود. همچنین، حشرات نر در مقایسه با حشرات ماده نسبت به اسانس های سیر و نارنگی حساس تر بودند (به ترتیب 2/23 و 1/58 برابر). نتیجه گیری: با توجه به لزوم رعایت بهداشت و ایمنی محیط زیست، کاربرد ترکیبات سازگار با محیط زیست از جمله اسانس های گیاهیدر مدیریت کنترل جمعیت سوسری آلمانی توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

اسانس های گیاهی ، سمیت تماسی ، سوسری آلمانی ، سیر ، نارنگی