بررسی اثر دوز کم فنتانیل وریدی در کاهش درد ناشی از پونکسیون مایع مغزی نخاعی

سابقه و هدف : تعدای از مطالعات نشان میده ند که استفاده از فنتانیل وریدی نشانه های درد را در طول انجام اعمال دردناک کاهش میدهد.تعدادی از مطا لعات نیز تاثیر کم و عوارض بالای دارویی آن را ذکر کرده اند. ولی اخیرا مشخص شده است که استفاده از فنتانیل وریدی بادوز کم بی ضرر است . هدف از این مطالعه که بر روی بیماران بستری در بیمارستان یزد طی سالهای 84-83 انجام شد تعیین ایمنی و تاثیرفنتانیل وریدی در تسکین درد ناشی از پونکسیون مایع مغزی نخاعی بود. مواد و رو شها : این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی و دوسوکور بر روی 90 کودک 7-2 ساله که برای اقدامات تشخیصی نیاز به پونکسیون مایع مغزی نخاعی داشتند، انجام شد. بیماران به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. در یک گروه 5 دقیقه قبل از انجام پونکسیون، میدازولاموریدی (با دوز 0/15mg/kg) و پلاسبو (نرمال سالین ) تزریق گردید و در گروه دیگر میدازولام وریدی با همان دوز و فنتانیل وریدی (با دوز 1/5μg/kg) تزریق گردید . اشباع اکسیژن و ضربان قلب قبل از انجام پونکسیون و در حین انجام آ ن ثبت گردید. نمره درد در طفل نیز براساس معیار CHEOPS در حین انجام عمل در دو گروه ثبت شد . از آزمون T و کای دو برای آنالیز اطلاعات و مقایسه داده ها استفاده گردید و P<0/05 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها : نهایتا 82 بیمار به مطالعه وارد شدند . 42 کودک ( 51 %) فنتانیل و میدازولام وریدی و 40 کودک ( 49 %) میدازولام و پلاسبو دریافت کردند. از نظر سن و جنس اختلافی بین دو گروه وجود نداشت . نتایج نشان داد که میانگین نمره درد بطور مشخص در گروه فنتانیل (1/5±2/4) در مقایسه با گروه دریافت کننده پلاسکو (2/1±5/1) پایین تر بود (P<0/001). میانگین ضربان قلب نیز در حین انجام پونکسیون در کودکان گروه فنتانیل (5/86±105/6) کمتر از گروه پلاسیو (10/17±119/22) بود (P<0/001). نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که فنتانیل و میدازولام وریدی نشانه های درد ناشی از پونکسیون لومبار را نسبت به میدازولام و پلاسبو بیشتر کاهش میده ند. با توجه به اثر مخرب درد تجربه شده در دوره کودکی بر روی زندگی آینده فرد و از آنجا ترکیب فنتانیل و میدازولام از ایمنی و تاثیر قابل قبولی در کاهش درد برخوردار است ، توصیه می شود در هنگام پروسیجرهای دردناک اطفال مثل پونکسیون مایع مغزی نخاعی از این ترکیب استفاده شود.

کلیدواژه ها:

پونکسیون مایع مغزی نخاعی (CHEOPS ، (L.P ، میدازولام ، فنتانیل