وصیت واجب در احوال شخصیه کشورهای اسلامی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 463

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQHMG-6-12_009

تاریخ نمایه سازی: 5 خرداد 1398

چکیده مقاله:

دو نهاد ارث و وصیت ازجمله نهادهایی فقهی و حقوقی است که در شریعت اسلامی، مورد شناسایی قرار گرفته است. بر اساس انگاره مشهور فقه ­پژوهان مسلمان وصیت امری استحبابی است نه واجب، البته مستحبی که تا مرز واجب پیش می رود. بااین وجود امروزه یک نوع وصیت واجب با اقتباس از مذهب ظاهری و ابن­ حزم اندلسی در قوانین احوال شخصیه کشورهای اسلامی و عربی وارد شده که دارای شرایط و احکام خاص خود می باشد. بر این اساس در این پژوهش در سایه توصیف و تحلیل و بازخوانی نصوص قرآنی و روایی مرتبط با مفهوم وصیت واجب، انگاره ها و اندیشه های عالمان و اندیشمندان مسلمان در این زمینه مورد بررسی قرار می گیرد. مورد این وصیت در جایی است که یکی از فرزندان خانواده پیش از پدر مرده است و اکنون فرزندان او (نواده ها) در نتیجه اجرای قاعده الاقرب یمنع الابعد از ترکه پدربزرگ محروم می مانند، فرض وصیت معادل سهمی که به پدر آنان در صورت حیات می رسید، منع قایم مقامی نواده ها را در حالت وجود فرزند متوفی جبران می کند. البته در قوانین جمهوری اسلامی ایران به تبعیت از فقه امامیه، تا به امروز نهاد وصیت به شکل واجب مورد توجه قرار نگرفته است. اگرچه فرایند این پژوهش ثابت کرد که مبانی و مستندات شرعی برای تقنین این نهاد در زمره قوانین کشورهای اسلامی وجود دارد. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی- توصیفی مبتنی بر اطلاعات کتابخانه ای است.

نویسندگان

علیرضا انتظاری نجف آبادی

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق

سیامک قیاسی

استادیار جامعه المصطفی العالمیه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • ابن حزم، علی بن احمد، المحلى بالآثار، بیروت، دارالفکر، 2001م.  ...
  • ابن­ رشد، محمد بن احمد، بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، ...
  • ابن عربى، محمد بن عبدالله، احکام القرآن، بیروت، دارالجیل، 1408ق. ...
  • ابن ماجه، محمد بن یزید، سنن ابن ماجه، بیروت، داراحیاء ...
  • ابن­ منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارصادر، 1414ق. ...
  • ابوزهره، محمد، احکام الترکات و المواریث، قاهره، دارالفکر العربی، 1963م. ...
  • بحرالعلوم، محمد، اضواء علی قانون الاحوال الشخصیه العراقی، نجف، مطبعه ...
  • بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، اسماعیلیان، بی­ ...
  • جصاص، احمد بن على، احکام القرآن، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه الی تحصیل مسایل ...
  • حلی، حسن بن یوسف، تذکره الفقهاء، قم، موسسه آل البیت، ...
  • راوندی، سید بن هبهالله، فقه القرآن، قم، مکتبه آیت­ الله ...
  • زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، ...
  • زحیلی، وهبه، الفقه الاسلامی و ادلته، دمشق، دارالفکر المعاصر، 1418ق. ...
  • سایس، محمدعلى، تفسیر آیات الاحکام، بیروت، المکتبه العصریه، 1423ق. ...
  • شافعى، محمد بن ادریس، احکام القرآن، بیروت، منشورات محمدعلی بیضون، ...
  • شلبی، محمدمصطفی، احکام الاسره فی الاسلام، بیروت، دارالنهضه العربیه، 1977م. ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضه البهیه فی شرح ...
  • صدر، سید محمد، ماوراء الفقه، قم، دارالمصطفی، 1419ق. ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمدباقر موسوی، ...
  • طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1407ق. ...
  • فاضل مقداد (سیوری حلی)، مقداد بن عبدالله، کنز العرفان فى ...
  • فخرالمحققین، محمد بن حسن، ایضاح الفواید فی شرح مشکلات القواعد، ...
  • فراج حسین، احمد، نظام الارث و الوصایا و الاوقاف فی ...
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دارالمامون، 1357ق. ...
  • فیومى، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ...
  • قرطبى، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، تهران، ناصرخسرو، 1364ش. ...
  • کیاهراسى، على بن محمد، احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه؛ منشورات ...
  • کاسانی، ابوبکر بن مسعود، بدایع الصنایع فی ترتیب الشرایع، بیروت، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق. ...
  • کمال­ الدین امام، محمد، نظام الارث و الوصایا، بیروت، الحلبی ...
  • ملکی میانجی، محمدباقر، بدایع الکلام فی تفسیر آیات الاحکام، بیروت، ...
  • نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، داراحیاء ...
  • نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، جواهر الفرایض در ارث، قم، ...
  • نووی، یحیی بن شرف، شرح النووی على مسلم، قاهره، دارالخیر، ...
  • هاشمی شاهرودی، سید محمود، موسوعه الفقه الاسلامی، قم، موسسه دایره ...
  • نمایش کامل مراجع