معرفی و شناخت پلی ساسانی بر روی دز با رویکرد مرمت و نگهداشت پل دز در قلب دزفول

در دوره ساسانیان شرایط ضروری و حیاتی برای ایجاد چند پل بر روی سه رودخانه دشت خوزستاناحساس می شده، شاپور اول تصمیم گرفت، پلی بر روی رودخانه کارون در شوشتر و بر روی آب دز دردزفول و بر روی کرخه در پای پل ایجاد کند و ادامه شاهراه عظیم کشور را به وسیله پل ممکن سازد.اکثریت تواریخ این نکته را که شاپور اول دستور داده تا مصالح مورد نیاز این پل و سایر اماکن را ازسرزمین یونان به ایران باستان حمل نمایند ذکر نموده اند اما حمل آب تا بدان نقطه دور دست بس مشکل وغیرممکن بود، لذا به ارسال گاوهایی شیرده به تعدادی زیاد مبادرت نمودند، تا از شیر این گاوها به عنوانآب یونان در آن محل استفاده و به گفته شاه نیز جامه عمل پوشیده باشند. پل دز چنانچه در کتب تاریخثبت شده بارها بر اثر سیلاب های رود دز و همچنین سرکشان بداندیش که پل ها را می بریدند تا تعقیبنشوند، آسیب دیده و به همت مردم و حاکمان زمانه مجددا مرمت و بازسازی شده است و به روزگارعضدالدوله دیلمی و به دوران صفویه و عصر قاجاریه هم تعمیر و ترمیم شده است. پادشاهان ناچار بودندکه برای نگهداری هر پلی دژی در پهلوی آن بسازند و نگهبانانی در آن دژ بگمارند. پل قدیم دزفول دردوران جنگ تحمیلى صدمات و لطمات فراوانى را بر پیکره با ارزش خود نظاره گر بوده است و پیکره وشالوده اصلى پل آسیب دیده است و در طول پل ترک هاى عمیقى به وجود آمده که باعث ریزشقسمت هایى از پل شده است در حال حاضر زیر برخى از پایه هاى پل خالى شده و عملا پایه ها نقش باربرىندارند در نتیجه سنگینى وزن آن ها باعث تخریب بیشتر پیکره اصلى پل می شود. لذا بعید نخواهد بود که درآینده اى نچندان دور شاهد فرو ریختن این اثر تاریخى_فرهنگى که در ردیف آثار ملى ایران قرار دارد،باشیم. به همین دلیل سازمان جهانى یونسکو نیز به دلیل اهمیت و ارزش این پل بارها در خصوص عدم ترددوسایط نقلیه و مرمت سریع آن تذکراتى داده است. انشاالله که بتوان در جهت جلوگیرى از تخریب، رفعخطر، حفظ و مرمت این پل تاریخى– فرهنگى گامى بلند برداشته و این اثر باستانى را از نابودى قطعى نجات داد.

کلیدواژه ها:

دزفول ، پل ، یونسکو ، خوزستان ، آسیب ، رودخانه ، مرمت