تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر

در این پژوهش به منظور شناسایی و تحلیل بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر، ابتدا پایگاهداده بارش روزانه این پهنه، تشکیل و نقشه های هم بارش روزانه از تاریخ 1340/1/1 تا 1383/11/10(15992 روز) بر روی یاخته هایی به ابعاد کیلومتر به روش کریجینگ میانیابی و ترسیم شد برای هر روز بارش، بیشینه و درصد مساحت زیر بارش محاسبه گردید بر این اساس، حدی ترین و فراگیرترینبارش ها شناسایی و 101 روز از شدیدترین و فراگیرترین بارش های منطقه بر اساس شاخص پایه صدک99 ام برای بررسی انتخاب شد سپس، با بهره گیری از رویکرد محیطی به گردشی و تحلیل خوشه ایپایگانی انباشتی به روش ادغام وارد بر روی نقشه های فشار تراز دریا، 5 الگویی که در بارش های حدیو فراگیر کرانه های شرقی خزر موثر بودند؛ شناسایی گردید به منظور تحلیل این بارش ها در هر الگو، یکروز به عنوان روز نماینده بر اساس ضریب همبستگی با آستانه 95 درصد تعیین و در این روزها نقشه هایفشار تراز دریا، ضخامت جو در ترازهای 500-1000 هکتوپاسکال، الگوی گردشی تراز 500 هکتوپاسکال،تابع جبهه زایی برای ترازهای 1000 و 500 هکتوپاسکال و همگرایی شار رطوبت برای ترازهای 925 و1000 هکتوپاسکال ترسیم و تحلیل گردید نتایج این پژوهش نشان از نمود آشکار پرفشار بر روی دریایسیاه در اغلب الگوها دارد بررسی الگوی ضخامت جو نیز نشانگر دو فرود عمیق بر روی شرق مدیترانه وشمالغربی دریای خزر است تحلیل تابع همگرایی شار رطوبت نیز آشکار ساخت که رطوبت بارش هایحدی و فراگیر منطقه عمدتا توسط جریان های بادی که از روی دریای خزر می وزند تامین مای شود و در درجه دومدریاهای سیاه و مدیترانه در تغذیه رطوبت این بارش ها موثرند.

کلیدواژه ها:

اقلیم شناسی همدید ، الگوی گردشی ، بارش ، رویکرد محیطی به گردشی ، فشار تراز دریا ، کرانه های شرقی خزر